poniedziałek, 21 grudnia 2015

[dobre praktyki] Co to jest cykl życia i jak może pomóc prowadzić wieloletnią inwestycję?

Nie ma i nie może być jednego schematu, w jakim rozwija się życie. Każdy jest inny. Każdy ma swoją indywidualną historię. Między innymi dlatego finansów osobistych nie da się sprowadzić do kilku prostych recept. A nawet jeśli się da, większość z nas i tak będzie miała problemy z idealnym wprowadzeniem ich we własne życie.

Pamiętając o tej różnorodności, możemy jednak próbować szukać jakiegoś wspólnego mianownika. Czegoś, co większość z nas łączy. W odniesieniu do budowania i konsumowania oszczędności, jednym z takich dużych modeli myślenia o całym procesie jest tzw. cykl życia. Pozwala spojrzeć na oszczędzanie i inwestowanie w trochę szerszej perspektywie.

Co to jest cykl życia? Jak to podejście może pomóc prowadzić wieloletnią inwestycję?

środa, 16 grudnia 2015

[dobre praktyki] Czy inwestor ma wpływ na końcowy wynik inwestycji?

Znam siedem prac naukowych, które potwierdzają, że przeciętny inwestor osiąga wyniki gorsze niż fundusz, w którym lokuje swoje oszczędności. Czy to w ogóle możliwe? Tak – jeśli decyzje o kupnie i sprzedaży jednostek podejmuje w niewłaściwych momentach.

To zjawisko dorobiło się nawet swojej nazwy: „luka behawioralna” (behavior gap). To, jak się zachowujemy w stosunku do naszej inwestycji, to ważny komponent wyników inwestycyjnych. Być może będzie to dla kogoś szokujące, ale w różnych badaniach koszt tej luki behawioralnej szacuje się na między 1,2% a 8,5% w skali roku. Nawet jeśli będziemy trzymać się dolnej granicy tego zakresu, przeciętny oszczędzający ma tendencję do obniżania własnymi decyzjami swojej stopy zwrotu z inwestycji o jakieś 1-2% rocznie.

To nie jest miła wiadomość. Nikt nie lubi, gdy wytyka mu się błędy i słabości. Ale w tym przypadku są ważne powody, żeby się im przyjrzeć.

Czy inwestor ma wpływ na końcowy wynik inwestycji? Co może zrobić, żeby go nie pogorszyć? Co może zrobić, żeby go polepszyć?

poniedziałek, 14 grudnia 2015

[dobre praktyki] Jakie znaczenie ma dywersyfikacja geograficzna oszczędności?

Rozmawiałem kiedyś z doradcą finansowym z Austrii o prywatnym oszczędzaniu na emeryturę. Przytoczył w rozmowie wypowiedź prezesa Austriackiego Banku Narodowego, która utkwiła mi w pamięci. Przekonywał Austriaków, że – skoro publiczne świadczenia emerytalne są w zasadzie w całości powiązane z gospodarką Austrii – prywatne oszczędności warto przynajmniej w części oprzeć o gospodarki innych krajów i rejonów świata.

Dlaczego? Żeby – z jednej strony – rozproszyć ryzyko, a z drugiej wykorzystać potencjał inwestycyjny, który znajduje się poza granicami niewielkiej i szybko starzejącej się Austrii.

Sytuacja polskich oszczędzających w zasadzie niczym się nie różni. Za świadczenia z publicznego systemu odpowiadać będzie kondycja polskiej gospodarki oraz polskiego państwa. Ani ZUS, ani OFE nie utrzymują znaczących środków poza Polską.

Czy warto wobec tego utrzymywać część prywatnych oszczędności w aktywach zlokalizowanych poza Polską? Jakie znaczenie ma taka dywersyfikacja geograficzna oszczędności?

czwartek, 10 grudnia 2015

[dobre praktyki] Dlaczego alokacja między klasy aktywów to klucz do uporządkowanych inwestycji?

Każdy, kto ma oszczędności, utrzymuje jakąś alokację między klasy aktywów. Nawet jeśli pierwszy raz słyszy to pojęcie i tak utrzymuje jakąś alokację między klasy aktywów. Nawet jeśli wszystkie środki trzyma na depozytach bankowych albo chaotycznie „obraca nimi” na giełdzie.

Nasze oszczędności muszą mieć jakąś formę. Muszą być powiązane z jakimiś zobowiązaniami. W praktyce mogą to być albo zobowiązania dłużne, albo zobowiązania udziałowe. I to są najważniejsze klasy aktywów – dług (np. obligacje, depozyty bankowe) oraz udziały (akcje). Wszystkie, ale to absolutnie wszystkie, opcje inwestycyjne, w tym fundusze inwestycyjne, da się sprowadzić do tych podstawowych kategorii.

Ten podział pomaga trochę jaśniej myśleć o tym, co posiadamy. Pomaga też lepiej dobrać oszczędności do naszych indywidualnych możliwości, potrzeb i ograniczeń, ponieważ klasy aktywów są w pewnej mierze przewidywalne. Po oszczędnościach w aktywach dłużnych należy spodziewać się innego zachowania niż po oszczędnościach w aktywach udziałowych.

Dlaczego alokacja między klasy aktywów to klucz do uporządkowanych inwestycji? W czym jeszcze może pomóc zrozumienie, co składa się na nasze oszczędności?

poniedziałek, 7 grudnia 2015

[dobre praktyki] Jakie jest miejsce IKE, IKZE i funduszy inwestycyjnych w finansach osobistych?

Nikt chyba jeszcze nie napisał prostej instrukcji obsługi IKE i IKZE. Mamy co prawda ustawę o IKE i IKZE, która ustala najważniejsze prawa i obowiązki oszczędzających (np. ulgi podatkowe czy roczne limity wpłat), ale jej zapisy nie działają specjalnie na wyobraźnię.

Piękno i przekleństwo IKE i IKZE polega na tym, że to bardzo otwarte konstrukcje prawne. Dzięki tej otwartości można je bardzo dobrze przystosować do własnych możliwości, potrzeb i ograniczeń związanych z długoterminowym oszczędzaniem. Nie wszystkich, ale wielu.

Z drugiej strony ta sama otwartość sprawia, że łatwo się w tym wszystkim zagubić. Jaką formę IKE i IKZE wybrać? Jakie są roczne limity wpłat? Wpłacać co miesiąc, co rok, a może jeszcze inaczej? Regularnie czy nieregularnie? Kiedy i jak skorzystam z ulg podatkowych? W końcu – kto, kiedy i jak wypłaci mi środki w przyszłości? Bądźmy ze sobą uczciwi – to w gruncie rzeczy mnóstwo decyzji i dylematów.

Jakie jest miejsce IKE, IKZE i funduszy inwestycyjnych w finansach osobistych? Jak wykorzystać piękno IKE i IKZE, a ograniczyć ich przekleństwa?

niedziela, 6 grudnia 2015

Ranking IKZE 2015 – najlepsze indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (wszystkie rodzaje)

To jest „siostrzany” ranking w stosunku do rankingu IKE 2015. Zbieram w nim najlepsze indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego dostępne na rynku w 2015 roku.

To będzie dziwny ranking. W jednej kategorii (ubezpieczenia inwestycyjne) nie wybrałem żadnej umowy o IKZE jako zwycięzcy. Żadna do mnie nie przemawia jako praktyczne narzędzie do gromadzenia długoterminowych oszczędności.

W kategorii depozyty bankowe w bankach komercyjnych jest tylko jedna oferta (ING Bank Śląski) o bardzo niskim oprocentowaniu. Trudno nazwać tę umowę najlepszą – jest pierwsza tylko dlatego, że jest jedyna. Inna zła wiadomość dla osób ceniących gwarantowane lokaty kapitału – nie istnieje IKZE oparte o detaliczne obligacje skrabowe.

W trakcie roku sprawdziłem wszystkie umowy o indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dostępne w 2015 na rynku. Wszystkie części tego przeglądu – umowa po umowie – dostępne są w tej zakładce.

Jakie indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego są najlepsze w swoich kategoriach w grudniu 2015 roku? Gdzie założyć najkorzystniejsze IKZE?

Ranking IKE 2015 – najlepsze indywidualne konta emerytalne (wszystkie rodzaje)

To jest synteza tego, co wiem o rynku indywidualnych kont emerytalnych w 2015 roku. W trakcie roku sprawdziłem wszystkie umowy o IKE dostępne w różnych instytucjach finansowych. Wszystkie części tego przeglądu – umowa po umowie – dostępne są w tej zakładce. W tym artykule zbiorę wszystkie te informacje w jednym miejscu w coś, co szumnie nazwałem rankingiem IKE 2015.

Jak dla mnie uczciwy i kompletny ranking indywidualnych kont emerytalnych musi się składać z pięciu „podrankingów”. Nie znam sposobu, żeby w jednym zestawieniu porównać ze sobą lokaty bankowe, fundusze inwestycyjne, rachunki maklerskie, ubezpieczenia inwestycyjne oraz dobrowolne fundusze emerytalne. A przecież umowy IKE mogą być powiązane z każdą z tych (bardzo różnych) form oszczędzania.

Jakie indywidualne konta emerytalne są najlepsze w swoich kategoriach w grudniu 2015 roku? Gdzie założyć najkorzystniejsze IKE?