Czytelnik Radek: “Czy jeśli przeniosę oszczędności na IKE z banku do TFI zapłacę podatek Belki”?

Dostałem jakiś czas temu takie pytanie:

„Przyglądam się możliwościom przeniesienia swojego IKE z banku do jakichś funduszy inwestycyjnych.

Oszczędzam już cztery lata i oprócz wpłat na konto kilka razy wpłynęły odsetki. Oczywiście bez podatku Belki.

Czy jeśli przeniosę swoje oszczędności do funduszy czy gdziekolwiek indziej, będę musiał przy tej operacji zapłacić ten podatek?”

Niedawno dostałem też podobne pytanie o podatek Belki przy okazji przeniesienia IKZE z jednej instytucji finansowej do drugiej.

W tym artykule odpowiadam na oba pytania. Odpowiedź jest mega prosta 🙂

Czytelnik Adrian: “Czy odsetki i dywidendy na IKE i IKZE są zwolnione od zryczałtowanego podatku dochodowego (19% Belki)?”

Uwaga - temat jest śliski 🙂 Czytelnik zapytał mnie przez e-mail:

“Przymierzam się do założenia jakiegoś konta emerytalnego. Jeszcze nie wiem, czy IKE, czy IKZE. Raczej nie oba. 

Wiesz może, jak to jest z podatkiem Belki od odsetek i dywidend, które wpływają na te konta emerytalne w trakcie inwestowania? Czy jak założę lokatę albo kupię obligacje skarbowe, od odsetek pobiorą mi 19% podatku? Słyszałem już różne opinie”

Chodzi o to, że od oszczędności na IKE i IKZE mogą być wypłacane na te konta odsetki (np. od lokat lub obligacji), dywidendy ze spółek lub inne "pożytki".

Czy na pewno nie płaci się od nich 19% zryczałtowanego podatku dochodowego (tzw. Belki) w momencie ich wpływu.

Ile kosztuje „awaryjny” zwrot środków z IKE i IKZE (plus 2 kalkulatory)

Oszczędności na IKE i IKZE nie blokujesz „na sztywno” do „emerytury”. W każdej chwili możesz wypowiedzieć umowę i zażądać zwrotu tych pieniędzy.

Przynajmniej tak to zawsze działało i działa w momencie publikowania tego artykułu.

Opisałem kiedyś przypadek pani Marzeny, która z życiowych powodów, potrzebowała dostępu do oszczędności na IKE. Po 30 dniach od wniosku o zwrot pieniądze były na jej koncie bieżącym.

Zwroty z IKE i IKZE wywołują odmienne konsekwencje i koszty. Działa trochę inny mechanizm. Z ciekawości sprawdziłem, ile kosztowałbym mnie awaryjny zwrot z tych dwóch kont emerytalnych. 

Zrobiłem też dwa kalkulatory - pomogą ci obliczyć własne koszty "awaryjnego" zwrotu z IKE lub IKZE.

Czy podatek ryczałtowy 10% od całości wypłaty z IKZE sprawia, że nie opłaca się w ten sposób oszczędzać?

W zasadzie rozgryzłem ten temat już wcześniej.

Jeden z czytelników zwrócił jednak uwagę na ciekawą cechę indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego w dyskusji pod jednym z ostatnich wpisów. Wygląda na to, że po wielu latach gromadzenia oszczędności na IKZE (np. po 20-30) przy stosunkowo wysokiej stopie zwrotu (np. 6% rocznie) oszczędzający zapłaci więcej podatku ryczałtowego od wypłaty niż odzyskał w corocznych odpisach podatkowych.

Innymi słowy: „nie opłaca się” oszczędzać na IKZE przez długi okres, jeśli osiągamy wysokie stopy zwrotu. Podatek ryczałtowy od całości wypłaconych środków (a nie tylko zysków) nas „pogrąży”.

To mocne słowa. Tylko czy uzasadnione?

Ile trwa i na czym polega częściowy zwrot z IKE? Czy jest podatek Belki? (na przykładzie Banku Millennium)

Na początku kwietnia napisała do mnie pani Marzena:

„Prawie dwa lata temu założyłam konto IKE w Banku Millennium. Wpłaciłam na nie jednorazowo kilka tysięcy złotych, a potem w miarę możliwości dopłacałam co miesiąc po 100-200zł. Problem polega na tym, że potrzebuję teraz tych pieniędzy.

Urodziłam drugie dziecko i po urlopie macierzyńskim zdecydowałam się pójść na roczny urlop wychowawczy. Nie widzę lepszego rozwiązania. Niestety jest on bezpłatny. Bez moich zarobków i z wydatkami na dwójkę dzieci jest nam naprawdę trudno mimo tego, że mąż pracuje na etacie w biurze.

Kończą się nam inne oszczędności i zaczynam rozważać zwrot większości pieniędzy z IKE, żeby się trochę wspomóc w tym trudnym momencie. Dzwoniłam do Millennium. Zaproponowali mi duży kredyt gotówkowy z dostępem do pieniędzy za kilka minut. Na zwrot tych kilku tysięcy z IKE mają miesiąc.

Jest mi głupio, bo nie planowałam likwidować IKE. Co by Pan zrobił na moim miejscu?"

Jak rozliczyć ulgę emerytalną IKZE w zeznaniu podatkowym PIT za 2014 rok?

Odkąd prowadzę indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego, trochę chętniej i zdecydowanie szybciej składam roczne zeznanie podatkowe. Dzięki składce na IKZE pomniejszającej w zeznaniu PIT mój roczny dochód jestem praktycznie pewien, że wykażę nadpłatę podatku i urząd będzie musiał zwracać mi pieniądze. Czy jest ktoś, kto nie chce płacić niższych podatków?

Swoje rozliczenie podatkowe za 2014 rok złożyłem na początku lutego tego roku, a jakiś tydzień po tym miałem już zwrot nadpłaconego podatku na swoim koncie bankowym. Cały podatek dochodowy z bieżącej pracy za 2014 rok płaciłem według pierwszej stawki podatkowej (18%), więc (maksymalne) wpłaty na IKZE pomniejszyły go o 809zł. Jeśli ktoś płaci część podatku według wyższej stawki podatkowej (32%), będzie mógł odzyskać dzięki wpłatom na IKZE w 2014 roku do 1438zł.

Jak to zrobić? Jak rozliczyć ubiegłoroczne wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego w rozliczeniu podatkowym PIT za 2014 rok?

IKZE a rozliczenie podatku wspólnie z małżonkiem

IKE i IKZE to konta indywidualne, więc nic nie stoi na przeszkodzie, żeby i mąż, i żona posiadali oba rachunki. Jeśli taka jest wola małżonków, mogą posiadać łącznie nawet cztery takie konta – dwa IKE (jedno męża, jedno żony) oraz dwa IKZE (jedno męża, jedno żony).

Sprawa z korzyściami podatkowymi przypisanymi do IKE jest prosta – oszczędności gromadzone na tych kontach są zwolnione z 19% podatku od dochodów kapitałowych (tzw. podatek Belki), ale nie mają wpływu na wysokość podatku dochodowego z pracy. W poprzednim artykule obliczyłem, ile taka tarcza podatkowa może być warta.

Z kolei do IKZE poza zwolnieniem od tzw. podatku Belki przypisana jest dodatkowo możliwość odpisania rocznej składki wpłaconej na to konto od dochodu (czyli podstawy opodatkowania). To pozwala pomniejszyć podatek dochodowy z bieżącej pracy (gromadząc jednocześnie środki na prywatną emeryturę). W poprzednich artykułach opisałem w szczegółach mechanizm tej ulgi i obliczyłem, kiedy może się opłacać, a kiedy może się nie opłacać.

Jak wpływają składki IKZE na wysokość podatku z bieżącej pracy (PIT-37, PIT-36, PIT-36L lub PIT-28) przy rozliczeniu wspólnie z małżonkiem?

Ile warta jest emerytalna ulga podatkowa na IKE?

Przeprowadźmy eksperyment. Sprawdźmy, ile zaoszczędził dzięki uldze podatkowej hipotetyczny inwestor, który od 2004 roku (czyli startu IKE) wykorzystywał co roku cały limit wpłat na indywidualne konto emerytalne. Przez 11 lat istnienia tego konta mógł odłożyć łącznie 80 533,12zł kapitału – jest to suma wszystkich limitów wpłat na IKE od 2004 do 2014r.

Proponuję też przyjrzeć się na liczbach, jak przez następne kilkanaście lat będą rosły korzyści z utrzymywania długoterminowych oszczędności dla wszystkich, którzy zaczynają gromadzić zasoby na IKE dopiero teraz.

Istotą ulgi podatkowej przypisanej do IKE jest ochrona kapitału przed podatkiem od dochodów kapitałowych (tzw. podatku Belki). W praktyce oznacza to, że odsetki od depozytów bankowych są na tych kontach nieopodatkowane, dywidendy ze spółek czy odsetki z obligacji skarbowych wpływają bez pomniejszenia o podatek, a konwersje i zamiany między funduszami nie skutkują naliczeniem podatku Belki. Co ważne, również przeniesienie IKE od jednego dostawcy do innego nie skutkuje konsekwencjami podatkowymi – tarcza podatkowa zachowuje ciągłość.

Ile warta jest taka ulga podatkowa na indywidualnych kontach emerytalnych? W jaki sposób myśleć o korzyściach (i zagrożeniach) płynących z utrzymywania na IKE oszczędności?

Czy indywidualne konto emerytalne uprawnia do odliczenia od podatku?

Nie – odpis od podatku dochodowego z pracy to cecha indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE), a nie indywidualnego konta emerytalnego (IKE). To dwa odrębne konta i dwie niezależne od siebie konstrukcje prawne dostępne dla wszystkich oszczędzających. Jeśli ktoś poszukuje informacji o odliczeniu od podatku składki na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego za 2014, polecam poprzedni artykuł.

W praktyce, jeśli chcemy, możemy posiadać oba konta emerytalne – IKE oraz IKZE – i korzystać na ich uprzywilejowanym statusie podatkowym. Ale tylko wpłaty na IKZE możemy odliczyć od podstawy opodatkowania w rocznym zeznaniu PIT-36, PIT-37, PIT-37L lub PIT-28 (w zależności, w jaki sposób osiągamy i opodatkowujemy dochody z pracy) i dzięki temu zapłacić niższy podatek dochodowy za 2014 oraz budować oszczędności na przyszłość. W poprzednich artykułach opisałem w szczegółach mechanizm działania ulgi podatkowej IKZE, w tym limit wpłat w 2014, oraz obliczyłem, kiedy korzystanie z niej się opłaca, a kiedy się nie opłaca.

W takim razie, skoro indywidualne konto emerytalne (IKE) nie uprawnia do odpisu podatkowego, jaki jest sens jego posiadania? Na czym polega ulga podatkowa przypisana do IKE i czy warto wykorzystać limit wpłat na IKE do końca 2014r.?

Jaki jest wpływ podatku Belki na długoterminowe inwestycje i jak się przed nim bronić?

Podatki to obok inflacji oraz opłat dla instytucji finansowych najważniejszy przeciwnik długoterminowego inwestora. W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, występuje podwójne opodatkowanie oszczędności. Po raz pierwszy w formie podatku dochodowego, który pomniejsza nasze realne zarobki, a po raz drugi w formie tzw. podatku Belki od zysków kapitałowych.

Do kwietnia 2012r. banki proponowały dość prosty mechanizm omijania podatku Belki – lokaty jednodniowe. Dzięki nim w łatwy i bezpieczny sposób można było szybciej budować swój majątek. Od zysku nie płaciło się 19% zryczałtowanego podatku, odsetki w całości powiększały kapitał i w kolejnym okresie pracowało na nas więcej pieniędzy.

To już przeszłość. W tej chwili każdy rodzaj lokaty bankowej czy rachunku oszczędnościowego wiąże się z naliczaniem podatku od zysków kapitałowych w momencie kapitalizacji. Jaki jest długoterminowy wpływ tego podatku na efektywność naszych inwestycji?

Co to są fundusze parasolowe i jak działają?

Fundusze inwestycyjne to olbrzymie terytorium, z którym niezawodowy inwestor musi sobie jakoś poradzić. Mimo tego, że nie ma kierunkowego wykształcenia i nie żyje wydarzeniami w tej branży na co dzień. Już ilość nowych terminów może być dla początkujących kompletnie przytłaczająca.

OK, możemy się ich nauczyć na pamięć i papugować (konwersja, jednostka, dywersyfikacja, wycena, umorzenie, itp.), ale czy rozumiemy, co się za tymi słowami kryje? I jakie to ma dla nas i naszych pieniędzy konsekwencje? Towarzystwa tak naprawdę namawiają, żeby najpierw zainwestować, a potem się martwić i jest to jakieś podejście, ale czy najlepsze? Moim zdaniem warto działać ze zrozumieniem.

Częste pytanie, które słyszę dotyczy funduszy parasolowych i ich działania. Nie jest to może najważniejsze pojęcie przy inwestowaniu w fundusze, ale gdzieś trzeba zacząć. A więc co to jest fundusz parasolowy?

Jak odroczyć podatek Belki?

Po zmianie ordynacji podatkowej w kwietniu 2012r. na dobre skończyła się era unikania podatku Belki za pomocą lokat jednodniowych. Mimo tego wciąż pozostało nam kilka możliwości uniknięcia 19% podatku od zysków kapitałowych z naszych oszczędności i inwestycji. Oprócz tego jest też parę sposobów na odroczenie tej daniny w czasie, dzięki czemu zapłacimy podatek dopiero na sam koniec inwestycji. Niby mała pociecha, a jednak taka operacja ma znaczenie dla przyrostu naszych oszczędności, bo przy każdej kapitalizacji (np. na lokacie) lub realizacji zysku (np. w funduszach) nie odpada nam 19%. Pracuje na nas dalej.

Jak odroczyć podatek Belki?

Oszczędzanie bez podatku Belki – jakie możliwości zostały?

Jeszcze kilka miesięcy temu oszczędzanie bez podatku Belki było polskim sportem narodowym dzięki luce w ordynacji podatkowej, która umożliwiła lokaty jednodniowe. Od kwietnia 2012r. rząd szczelnie załatał tę lukę. Utrudnił tym samym unikanie płacenia podatku od zysków kapitałowych. 19% zysku z naszych oszczędności oraz inwestycji zabiera fiskus. Przy wysokiej inflacji (ponad 3,5%) oraz najlepiej oprocentowanych lokatach na poziomie 6,5% rocznie, podatek Belki sprowadza nasz realny zysk ok. 1,5% rocznie. To spowalnia działanie procentu składanego i najzwyczajniej w świecie uderza nas po kieszeni. Bogacimy się wolniej.

Czy zostały jeszcze jakieś możliwości oszczędzania i inwestowania bez podatku Belki?