Czy Noble Fund Stabilnego Wzrostu Plus to dobry fundusz inwestycyjny? Niemiła historia pani Aldony

Ta historia nie będzie oryginalna, ale i tak warto ją opisać. Odezwała się do mnie pani Aldona z prośbą o poradę:

“Witam Panie Michale, znalazłam Pana blog poszukując informacji o funduszach stabilnego wzrostu.

Chciałabym prosić Pana o jakieś wskazówki, co mam zrobić. Dwa lata temu, będąc w banku, wyłączyłam kompletnie umysł i podpisałam umowę wykupując jednostki uczestnictwa funduszu Noble Fond Stabilnego Wzrostu Plus w Getin Banku na dużą kwotę – 70 tysięcy złotych.

Najgorsze w tym wszystkim jest to, że się na tym kompletnie nie znam, a opłaty pobierane przez bank są ogromne 3 % na wstępie i za prowadzenie 3,5 procent i pewnie za coś jeszcze...

Już wiem, że im dłużej to mam, straty są większe. Cena za jednostki uczestnictwa na dzień 1 czerwca br. to 141,69zł, co w przemnożeniu na liczbę jednostek, które mam, daje zaledwie 69403,77zł.

Proszę mi napisać, czy powinnam z tego zrezygnować i stracić teraz, czy czekać na jakiś dogodniejszy moment? Dogodniejszy czyli jaki? Co Pan by zrobił na moim miejscu, mając taki bubel?”

Dobry fundusz kupiony w fatalny sposób

Co się przydarzyło pani Aldonie?

Kupiła jednostki całkiem dobrego funduszu stabilnego wzrostu w jeden z najgorszych możliwych sposobów.

Pisałem o tym jakiś czas temu w szczegółach – to, gdzie i jak nabywamy fundusze inwestycyjne ma wielkie znaczenie. Dwie osoby mogą startować z taką samą kwotą oszczędności w gotówce, którą zamieniają na jednostki tego samego funduszu, ale na zakończenie inwestycji, po takim samym czasie, będę posiadać inną kwotę pieniędzy.

Gdyby ktoś chciał zgłębić ten temat, zapraszam do artykułu sprzed kilkunastu miesięcy – to bardzo praktyczna wiedza.

Rozłóżmy przypadek pani Aldony na części pierwsze, żeby jak najwięcej się z niego nauczyć.

1. Pani Aldona miała 70 tysięcy złotych w depozytach bankowych. Doradca w banku zaproponował zamianę oszczędności na jednostki funduszu Noble Fund Stabilnego Wzrostu Plus.

2. Pani Aldona nabywa jednostki za 67 899,95zł. To daje 489,828 jednostek (przy cenie z dnia 8 lipca 2014 w wysokości 138,62 za jednostkę).

3. Za nabycie jednostek swojego funduszu Noble Fund TFI pobiera opłatę w wysokości 3% kwoty (2 100,04zł), która natychmiast wędruje w całości do pośrednika – Getin Banku.

4. Zgodnie z wyceną z 9 czerwca 2016 jednostki pani Aldony są warte 69 349,84zł.

Tak by wyglądało to, co stało się w lipcu 2014 z oszczędnościami pani Aldony, na prostym schemacie:

Killerem tej inwestycji jest oczywiście opłata manipulacyjna za nabycie jednostek za pośrednictwem doradcy w banku. Do funduszu na starcie trafiło o 3% mniej oszczędności niż wpłaciła pani Aldona.

Ten koszt może być tym bardziej bolesny, że da się go w prosty sposób uniknąć. Jednostki Noble Fund Stabilnego Wzrostu Plus można było nabyć w lipcu 2014 roku w kilku miejscach bez ponoszenia opłaty za nabycie (chociażby bezpośrednio w Noble Funds TFI lub na internetowych platformach Supermarket Funduszy Inwestycyjnych mBanku czy BossaFund, które jakiś czas temu porównywałem).

Czysto teoretycznie, sprawdźmy, jaka byłaby wartość inwestycji pani Aldony w fundusz Noble Fund Stabilnego Wzrostu Plus, gdyby nabycie jednostek nie wiązało się z kosztami (czyli całe 70 tysięcy złotych trafiało do funduszu).

	bez opłaty za nabycie	z opłatą za nabycie
liczba jednostek	504,977	489,829
opłata za nabycie jednostek	0zł	2100zł
wartość inwestycji 9.06.2016	71494,73zł	69349,84zł

Najważniejsza wiadomość – pani Aldona nie byłaby na stracie. Emocje na pewno byłyby mniejsze.

Wynik wciąż nie byłby zachwycający – stopa zwrotu na poziomie zaledwie 2,1% przez prawie dwa lata to znacznie gorzej niż zwykła lokata bankowa. Ale znacznie lepiej niż strata i poczucie, że zostało się wprowadzonym w maliny przez doradcę.

Co z podatkiem od zysków kapitałowych?

Nie jestem tego do końca pewien, ale sposób, w jaki pani Aldona nabyła jednostki jest także nieoptymalny z punktu widzenia podatku od dochodów kapitałowych.

Muszę to jeszcze potwierdzić w samym TFI, które jest odpowiedzialne za odprowadzenie podatku Belki, ale najprawdopodobniej, gdyby pani Aldona zdecydowała się dzisiaj zakończyć swoją inwestycję (zamienić jednostki z powrotem na gotówkę w banku) zapłaciłaby ok. 275zł podatku Belki.

Jak to? Przecież rozpoczynała inwestycję z kwotą 70 tysięcy złotych, a w tej chwili jej jednostki są warte ok. 69 350zł.

To prawda. Tak wygląda sytuacja po jej stronie. Ale TFI, które – przypominam – jest zobligowane do odprowadzenia podatku – przydzieliło jej jednostki za ok. 67 900zł, a nie 70 tysięcy. 2 100zł trafiło w ramach opłaty za nabycie do banku.

Tak jak mówię, jeszcze tego nie sprawdziłem. Podejrzewam jednak, że z punktu widzenia TFI koszt nabycia jednostek wynosi 67 900zł, a nie 70 tysięcy złotych. Dlatego każda nadwyżka ponad 67 900zł będzie podlegać opodatkowaniu.

Mogę się mylić. Jak tylko to ustalę lub ktoś „wyprostuje mnie” w komentarzach podając podstawę prawną lub własne doświadczenia, uzupełnię treść tego artykułu.

Co dalej?

Pani Aldona prosiła mnie o poradę, co robić dalej. W kolejnych e-mailach prosiła również o ustosunkowanie się do zapewnień doradcy w banku, że najlepszą decyzją jest czekanie, ponieważ Noble Fund Stabilnego Wzrostu Plus to „fundusz na co najmniej trzy lata”.

Moje porady mogą wydawać się dla czytelników wymijające lub niekonkretne, ale proszę mi wierzyć, że dzielę się wszystkim, co wiem. Pani Aldonie odpisałem coś takiego:

„Przykro słyszeć o Pani doświadczeniach z funduszami.

Noble Fund Stabilnego Wzrostu Plus to wbrew pozorom niezły fundusz w swojej klasie. Problem wziął się stąd, że zakupiła Pani jego jednostki u pośrednika, który pobrał dodatkowe opłaty za nabycie. To negatywnie wpłynęło na wynik.

Druga sprawa to nie najlepszy okres dla funduszy w ogóle przez ostatni rok-dwa.

Nie jestem zwolennikiem emocjonalnego porzucania inwestycji, które się kiedyś poczyniło.

Na starcie sprawdziłbym, czy zamknięcie tej inwestycji wiązałoby się z jakimiś kosztami.

W drugim kroku zastanowiłbym się, jaka jest alternatywa dla tej inwestycji. Co zrobiłbym, gdybym miał dzisiaj te 69 tysięcy złotych? Jaki byłby kolejny krok i dlaczego?

Sam w przeszłości popełniałem błędy dotyczące lokowania oszczędności. W jednym z artykułów przyglądam się jednej tego typu inwestycji w kontekście dalszych decyzji. Może znajdzie Pani w tym wpisie (szczególnie w drugiej części) jakąś inspirację i metodę myślenia o takich decyzjach.

Nie wiem, jakie będzie zachowanie tego funduszu w kolejnych latach. Tak jak powiedziałem - to ogólnie niezły fundusz i - jeśli nie będzie jakichś wielkich zawirowań na rynkach - powinien dawać klientom zarobić. Ale nie ma gwarancji.

Nie przywiązywałbym się zbyt mocno do myśli, że w okresie trzech lat na pewno wyjdzie Pani na swoje (w sensie wyciągnie więcej niż 70 tysięcy złotych).

Moim zdaniem kluczem przy podejmowaniu decyzji o kontynuacji lub zaprzestaniu inwestycji nie powinno być obstawianie, jaka będzie przyszłość jakiegoś funduszu, tylko odpowiedź na pytanie, czy potrzebuje Pani tych pieniędzy i czy ma Pani dla nich lepszą alternatywę. Ważna jest też odpowiedź na pytanie o koszty.”

Doradztwo dla zwykłych ludzi nie istnieje

Historie w stylu pani Aldony z prośbą o poradę to najczęstsza kategoria e-maili, jakie dostaję. Kilka kolejnych jest w kolejce do publikacji. W każdym z nich ważną rolę odgrywa doradca finansowy, pracownik banku lub agent ubezpieczeniowy.

Gdy je czytam, zawsze fascynuje mnie, dlaczego ludzie, którzy korzystali z usług doradców, nie wracają do nich, żeby rozwiązywać problemy i wyjaśniać wątpliwości wokół produktów, które kupili pod wpływem tych doradców.

Odpowiedź jest prosta – wyczuwają, że to „doradcy” są źródłem ich problemów.

Na tle wielu innych historii (np. bezsensownie dobranych polis inwestycyjnych, fatalnych rad dotyczących IKZE) przypadek pani Aldony jest naprawdę łagodny. Ale i tak wpisuje się w podobną kulturę doradztwa finansowego w Polsce, w którym dominuje:

• brak zrozumienia potrzeb i sytuacji życiowej klienta,
• działanie pod wpływem krótkoterminowych planów sprzedażowych,
• lekceważenie opieki nad i relacji z klientem,
• bezlitosne wykorzystywanie niewiedzy i manipulowanie,
• działanie bez długofalowego, konsekwentnego planu,
• przypadek,
• rozbudzanie emocji,
• zamiatanie trudnych tematów pod stół,
• rozmywanie odpowiedzialności.

Przyjrzyjmy się po raz ostatni temu, co przydarzyło się pani Aldonie przez pryzmat porażki tego modelu doradztwa finansowego.

Pani Aldona zgromadziła 70 tysięcy oszczędności. Doradca w banku przekonał ją, żeby zamieniła je na jednostki funduszu Noble Fund Stabilnego Wzrostu Plus. Bank skasował 3% prowizji i przez dwa lata otrzymywał swoją część opłaty za zarządzanie funduszem.

Pani Aldona niewiele wiedziała o funduszach i dała się prowadzić za rękę. Po dwóch latach zaczęła poszukiwać informacji dotyczących wcześniej pobranych opłat, obecnych stóp zwrotu i możliwych scenariuszy na przyszłość.

Oczywiście od początku nie było żadnej strategii działania czy planu zakończenia inwestycji. To nie była część większej całości, jeśli chodzi o finanse osobiste pani Aldony. Dzisiaj uważa, że w ogóle tego typu inwestycji nie potrzebowała do szczęścia. Przeszkadza jej.

Desperacko poszukuje informacji i porady w internecie. Od swojego doradcy słyszy tylko, że trzeba czekać. Nie jest pewna nawet podstawowych faktów dotyczących swojej inwestycji i nie wie, co robić dalej.

Czy jest jakakolwiek wartość dodana, którą dostarczają tego typu doradcy? Nie tylko nie ma żadnej wartości dodanej – jest mnóstwo wartości odjętej.

Tutaj wszystkie artykuły na temat funduszy inwestycyjnych oraz prywatnej emerytury.

Warto również przejrzeć inne narzędzia wspierające oszczędzanie i inwestowanie.

Zapraszam do zapisywania się na bezpłatny, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – co niedzielę podsumowanie tygodnia, zapowiedzi oraz coś ekstra.