Jak inwestować w obligacje skarbowe na emeryturę - IKE obligacje czy IKE rachunek maklerski?

Jeśli chcemy bezpośrednio kupować obligacje skarbowe w ramach trzeciego filaru emerytalnego, możemy to zrobić w jeden z dwóch sposobów. Albo za pomocą konta IKE obligacje, które prowadzi tylko i wyłącznie Bank PKO BP, albo za pomocą IKE w rachunku maklerskim, np. w BOŚ czy PKO BP. Obie metody zasadniczo różnią się od siebie. Niestety, nie jest możliwe skorzystanie z obu sposobów zakupu obligacji skarbowych w ramach trzeciego filaru. Jedna z zasad IKE mówi, że jedna osoba może mieć tylko jedno indywidualne konto emerytalne.

Jakie IKE wybrać, jeśli interesuje nas inwestycja w obligacje skarbowe?

Warto zacząć od tego, co różni IKE obligacje od IKE w rachunku maklerskim pod względem inwestowania w papiery dłużne skarbu państwa. A różni je całkiem sporo.

1. Jakie obligacje mogę kupić w IKE obligacje i IKE maklerskim?

Ministerstwo Finansów prowadzi sprzedaż dwóch typów obligacji skarbowych – oszczędnościowych oraz rynkowych. Do pierwszej grupy należą dwuletnie (DOS), czteroletnie (COI) oraz dziesięcioletnie (EDO). Nie handluje się nimi na giełdzie papierów wartościowych, ale można je sprzedać państwu przed terminem oraz innej osobie na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Żadnych z tych obligacji nie kupimy przez IKE w rachunku maklerskim. Z kolei IKE obligacje jest oparte tylko i wyłącznie o tzw. dziesięcioletnie obligacje emerytalne EDO. Są one zazwyczaj najwyżej oprocentowane z wszystkich papierów dłużnych państwa.

Co w takim razie można kupić na giełdzie przez IKE maklerskie? Z nowych obligacji tylko papiery trzyletnie (TZ), poza tym kilka rodzajów obligacji hurtowych, które państwo oferuje lub oferowało instytucjom. Różnica między obligacjami detalicznymi a hurtowymi polega na nominale jednej obligacji – detaliczną można kupić za 100 złotych, hurtowe zaczynają się od 1000 złotych.

2. Ryzyko

W przypadku obligacji nienotowanych na giełdzie, jedynym zyskiem kupującego są odsetki od ich wartości, które wypłaci państwo. Tak działają emerytalne obligacje skarbowe EDO, o które oparte jest IKE obligacje. Kupujemy papiery i codziennie ich wartość jest powiększana, a co roku odsetki są kapitalizowane. W ten sposób zaczyna działać tzw. procent składany, czyli pracują na nas odsetki od odsetek.

W przypadku obligacji rynkowych, w które inwestujemy przy pomocy IKE w rachunku maklerskim oprócz odsetek możemy zarobić również na wzroście ich ceny rynkowej. Zależy ona od podaży i popytu – przeważają kupujący, cena rośnie. Ale jeśli przeważają sprzedający, cena spada. Czyli inwestując w obligacje skarbowe na giełdzie możemy również stracić na spadku ich ceny rynkowej.

Co ważne, te wahania kursu to coś zupełnie innego niż odsetki, które wypłaca nam skarb państwa. Te obliczane są od wartości nominalnej (np. 100 złotych) i nie zależą od obecnej wyceny rynkowej. Polecam ten przewodnik, żeby zapoznać się z dość zawiłymi zasadami handlowania obligacjami skarbu na giełdzie.

3. Opłaty za kupno oraz sprzedaż

Za zakup obligacji na rynku pierwotnym nie jest pobierana prowizja. W ten sposób kupujemy papiery skarbu państwa poprzez IKE obligacje. Nie ma również opłat za wykup obligacji przez państwo. A największą przewagą IKE obligacje nad kupowaniem długu państwa poza trzecim filarem emerytalnym jest to, że w przypadku sprzedaży naszych dziesięcioletnich obligacji przed datą ich wykupu, nie zapłacimy opłaty karnej, która wynosi normalnie 2zł od obligacji.

W przypadku kupowania obligacji skarbowych przez IKE w rachunku maklerskim za każdą transakcję kupna i sprzedaży płacimy prowizję, podobnie jak w przypadku handlu akcjami. Obracanie obligacjami skarbu państwa na giełdzie będzie więc trochę droższe niż kupowanie ich na rynku pierwotnym.

4. Elastyczność

Oszczędzanie na emeryturę poprzez IKE obligacje ogranicza się wyłącznie do kupowania dziesięcioletnich papierów emerytalnych. Nie możemy jednocześnie korzystać z innych instrumentów rynku kapitałowego, np. obligacji korporacyjnych czy akcji. Dla bardziej aktywnych graczy jest to na pewno duże ograniczenie. Jedyne, co możemy zrobić w przypadku niezadowolenia z przebiegu naszej inwestycji, to przenieść nasze środki z IKE obligacje bez płacenia podatku Belki np. do IKE w rachunku maklerskim.

Przez IKE w rachunku maklerskim nie mamy dostępu do najatrakcyjniejszych obligacji skarbowych dla oszczędzających długoterminowo (EDO). W zasadzie możemy kupować tylko jeden rodzaj detalicznych papierów dłużnych skarbu państwa (trzylatki). Za to bez ograniczeń możemy korzystać z rynku akcji czy obligacji korporacyjnych oraz samorządowych. To pozwala na zróżnicowanie swojego portfela emerytalnego, ale znacznie podwyższa ryzyko straty w trakcie inwestycji oraz na jej zakończenie.

-------

Jakie indywidualne konto emerytalne wybrać – IKE obligacje czy IKE w rachunku maklerskim? Decyzja zależy od twojego podejścia do ryzyka, wiedzy o rynku kapitałowym oraz strategii oszczędzania na prywatną emeryturę. Ja zdecydowałem się na IKE obligacje, bo chcę w trzecim filarze mieć pewną, pasywną inwestycję o przyzwoitym oprocentowaniu. Nie zależy mi w tym przypadku na optymalizacji zysków. A jeśli chodzi o dywersyfikację, osiągam ją inwestując resztę swoich oszczędności np. na GPW czy lokując w bankach poza IKE.

Komplet odpowiedzi na częste pytania dotyczące obligacji skarbowych - tutaj.