czwartek, 11 października 2012

Możliwości, koszty i podatki związane z likwidacją pracowniczego programu emerytalnego (PPE)

Już dwie osoby poprosiły mnie przez formularz kontaktowy o skomentowanie, co można zrobić ze swoim pracowniczym programem emerytalnym (PPE) w momencie jego likwidacji. Chodzi o kilka typów sytuacji, np. kiedy otrzymujemy wypowiedzenie z firmy prowadzącej PPE, firma przestaje działać lub likwiduje pracowniczy program emerytalny. Ponad 2% aktywnych zawodowo Polaków ma konta PPE, na których odłożone jest ponad 1 mld złotych – niewykluczone, że część z nich będzie musiała poradzić sobie z tego typu problemem.

Jakie są możliwości po likwidacji PPE? Jak przenieść je na IKE? Czy warto? Jakie opłaty i podatki musimy zapłacić przy wypłacie z PPE?

Likwidacja PPE – co dalej?

likwidacja PPE - co dalej? IKE, zwrot, wypłata transferowa?
Likwidacja naszego PPE to niekoniecznie konsekwencja upadku firmy, w której pracujemy. Powody mogą być różne: porozumienie między pracodawcą a pracownikami w sprawie likwidacji programu, zwolnienie pracownika, przejście pracownika do innej firmy, a nawet dobrowolne wycofanie się pracownika z działającego PPE. Cokolwiek nie byłoby powodem zamknięcia pracowniczego programu emerytalnego, właściciele środków stają przed pytaniem co dalej.

Są dwie możliwości, które pociągają za sobą odmienne konsekwencje:

a) wypłata transferowa do innego PPE lub IKE
b) zwrot środków

Wypłata transferowa to inaczej przeniesienie do innego PPE lub IKE. Jeśli na przykład nasz nowy pracodawca oferuje swój program emerytalny dla pracowników, informujemy naszego dotychczasowego pracodawcę o tym fakcie i środki z naszego konta PPE wędrują do nowego programu.

Jeśli nasz nowy pracodawca nie ma PPE lub nie znaleźliśmy jeszcze nowego pracodawcy, możemy przenieść środki na indywidualne konto emerytalne. Jest to również część trzeciego filaru emerytalnego, dzięki czemu środki z PPE utrzymają uprzywilejowany status podatkowy i pozostaną w obrębie III filaru.

I jedno, i drugie posunięcie oznacza, że nie zapłacimy żadnego podatku, żadnych składek na ubezpieczenie społeczne i żadnych opłat za tę operację. Jeśli pieniądze pozostaną w trzecim filarze do momentu spełnienia warunku wieku (60 lat lub 55 i uprawnienia emerytalne), nie zapłacimy podatku Belki (od zysków kapitałowych).

Jeśli poszukujesz dobrego IKE dla swoich pieniędzy z likwidowanego pracowniczego programu emerytalnego, polecam ten ranking IKE w bankach, to porównanie bezpiecznych IKE oraz ten przewodnik potrzecim filarze w 2012r.

Dla mniej doświadczonych w zarządzaniu finansami nie widzę w tej chwili lepszej oferty niż IKE w formie obligacji skarbowych, mimo że oprocentowanie dziesięcioletnich obligacji emerytalnych EDO ostatnio spada (w październiku 2012r. wynosi 5,8% w pierwszym roku, a przez kolejne 9 lat 2,5% ponad inflację).

Zwrot środków z PPE lub IKE powstałym po transferze z PPE

Tak jak w całym trzecim filarze, w PPE w każdym momencie mamy pełny dostęp do naszych oszczędności emerytalnych. Jeśli jednak zażądamy ich zwrotu przed spełnieniem warunku wieku, zapłacimy podatek od zysków kapitałowych (19% od zysku, jeśli jest) oraz będziemy musieli zapłacić składkę na ubezpieczenie społeczne (tzw. ZUS), której uniknęliśmy dzięki PPE. Jeśli pieniądze dotrwają w trzecim filarze do 60 roku życia (lub 55, jeśli nabyliśmy uprawnienia emerytalne), żadnej z tych danin nie zapłacimy.

Dlatego też decyzja o zwrocie środków z likwidowanego PPE oznacza dla nas koszty podatkowe (Belka) oraz ubezpieczeniowe (ZUS).

Ciekawym posunięciem jest na pierwszy rzut oka przeniesienie pieniędzy z PPE do IKE, a potem wypłacenie ich po pewnym czasie. Tylko czy rzeczywiście przekształcenie PPE w IKE, a potem jego likwidacja uchroni nas przed zwrotem składek ZUS?

Niestety nie uchroni nas, co potwierdzają opinie prawników doskonale znających to terytorium. Po likwidacji IKE i zwrocie oszczędności przed spełnieniem warunku wieku, zapłacimy podatek od zysków kapitałowych (jeśli je osiągnęliśmy) oraz zaległą składkę ZUS. To pomniejszy kwotę, którą fizycznie otrzymamy do skonsumowania tu i teraz. Oczywiście można argumentować, że składka ZUS powiększy nasze konto w pierwszym filarze, więc w pewnym sensie pieniądze nie przepadną – odzyskamy je w momencie przejścia na emeryturę. W obecnym klimacie niewiele osób pewnie zgodzi się jednak z takim myśleniem.

Tutaj odpowiedni fragment ustawy o IKE/IKZE, który to reguluje: "W przypadku gdy na IKE oszczędzającego przyjęto wypłatę transferową z programu  emerytalnego, instytucja finansowa przed dokonaniem zwrotu, w ciągu 7 dni, licząc od dnia złożenia przez oszczędzającego wypowiedzenia, przekazuje na rachunek bankowy wskazany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwotę w wysokości 30% sumy składek podstawowych wpłaconych do programu emerytalnego". 

Co więcej, likwidacja IKE przed upływem 12 miesięcy od jego założenia zazwyczaj łączy się z opłatami (ok. 100-150zł), a na IKE obligacje skarbowe zapłacimy karę za wcześniejszy wykup obligacji nawet po tym rocznym okresie.

Co robić ze środkami ze zlikwidowanego PPE?

Decyzja jak zwykle należy do nas. Na pewno jest silna motywacja (podatek Belki, składka ubezpieczeniowa), żeby pieniądze zostały w trzecim filarze. Przeniesienie środków do IKE nic nie kosztuje, nie zmienia uprzywilejowanego statusu naszych oszczędności, a oferta IKE jest na tyle różnorodna, że każdy znajdzie coś dla siebie. Wszystko to pod warunkiem, że chcemy i stać nas, żeby pozostać w trzecim filarze do 60 roku życia.

30 komentarzy:

  1. Nie czytałem, ale jest błąd w tytule :)

    OdpowiedzUsuń
  2. A co w przypadku gdy w danym roku kalendarzowym osiągnekiśmy górny limit składek ZUS i robimy transfer z PPE do IKE, a IKE likwidujemy. Czy w takim przypadku możemy od ZUS otrzymać zwrot nadpłaty ?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. no właśnie, też mnie ten przypadek interesuje i nie moge znaleść odpowiedzi. Dzwoniłem do ZUS - mówili, że w takim przypadku nie odprowadza sie 30 % ale pani mówiła to bez przekonania.

      Usuń
    2. Ja niestety nie znam odpowiedzi, nie wiem też za bardzo gdzie szukać informacji. Postaram się pomóc, jak tylko coś będę miał do powiedzenia.

      Usuń
    3. czy ktoś może znalazł tą informację?

      Usuń
    4. Ja sie kiedys tym interesowalem. Dostalem oficjalna odpowiedz z departamentu KNF odpowiedzialnego za PPE, ze w takim przypadku skladka musi byc odprowadzona. Ustawa nie przewiduje limitow w tym zakresie.

      Usuń
  3. Witam.
    Po pierwsze pani z mojego byłego zakładu pracy poinformowała mnie że niemożliwy jest bezpośredni zwrot z PPE na konto prywatne - muszę najpierw dokonać transferu na IKE. Więc jak to jest ?
    Po drugie, chciałbym się upewnić, czy dobrze rozumiem. Dokonuję transferu z PPE na IKE. Zlecam wypłatę wszystkich środków. Jeśli do czasu wypłaty moje środki z PPE nie osiągną zysku na koncie IKE, to nie zapłacę podatku Belki ?

    OdpowiedzUsuń
  4. Witam, chodzi o zyski z całego okresu funkcjonowania konta, czyli PPE + IKE, a nie tylko zyski po przeniesieniu na IKE. Podatek od zysków kapitałowych zostanie pobrany od dodatniej różnicy między obecną wartością konta a wpłaconym kapitałem. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witam, Proszę o informację, jeśli założyłam konto ike na które dokonałam transferu z PPE przykładowo w kwocie 10.500 zł, przy czym 10.000 zł do czyste składki a 500 zł to rezultat inwestowania pieniędzy. Czy w tym wypadku jeśli będę chciała zamknąć ikę od ww. kwoty na pewno zostanie odciągnięte 30% do ZUS, ale czy podatek belki odciągnięty będzie od kwoty 10.500 czy tylko 500?

      Usuń
  5. nie pracuje już u pracodawcy,
    chciałbym mieć pieniądze z PPE u siebie na koncie dziś, to?

    jakis sposób

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wszystko, co mam na ten temat do powiedzenia, jest w tekście artykułu. Krótko mówiąc - trzeba założyć IKE, a potem je natychmiast zlikwidować. Ten proces potrwa kilka tygodni, więc na pieniądze dziś nie ma żadnych szans. Do tego dochodzą koszty podatkowe oraz koszty likwidacji IKE. Generalnie oszczędności na PPE nie służą do bieżącej konsumpcji i jest to odzwierciedlone w procedurach wycofywania środków z tego konta. Pozdrawiam.

      Usuń
  6. jak to jest z ppe gdy by się zrobiło rozdzielczość majątkowa

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Chodzi o ROZDZIELNOŚĆ majątkową? Nie wiem - a co ma ona wspólnego z PPE?

      Usuń
  7. Panie Michale może Pan wie: PPE w którym uczestniczyłem jest skonstruowany tak że każdego miesiąca pracodawca i pracownik wpłacają składkę (tak zwane składki pracodawcy i pracownika). Teraz po ustaniu zatrudnienia u tego pracodawcy zastanawiam sie co zrobić z kapitałem i mam 2 pytania:
    1. czy 30 % do ZUSu liczone będzie tylko od składek finansowanych przez pracodawcę (tak myślę ale czy jest tak na pewno a jeśli tak to skąd to wynika)?
    2.czy te 30 % do ZUSu to od wpłaconych składek (czy to oznacza składki podstawowe?) czy od sumy składki+wypracowany zysk?
    3.Jeżeli przetransferuję do IKE to chyba składki pracodawcy i składki pracownika zosatną przelane jako jedna wpłata. W tym przypadku jeżelibym wypłacił z IKE przed 60 rokiem życia to od jakiej kwoty naliczony zostanie 30% do ZUSu? (powinno zostać naliczone od składek pracodawcy z ppe przetransferowanych do IKE ale nie wiem czy sakładki pracodawcy i sakładki pracownika są transferowane do IKE rozdzielnie i czy podmiot prowadzący IKE prowadzi ewidencję przetransferowanych srodków z zachowanie takiej rozdzielności)
    Dziękuję za bloga i pozdrawiam! Grzegorz

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witam i dziękuję za pytania. Nie jestem specjalistą od PPE, więc zachęcam do przeczytania ustawy o PPE pod kątem Pana wątpliwości.

      Z mojej (być może niekompletnej) wiedzy wynika, że:

      1. ZUS liczony będzie tylko od składek pracodawcy, ponieważ składki pracownika to jego własne oszczędności a nie świadczenie pracownicze

      2. podejrzewam, że od składek podstowowaych + zysku na składkach podstawowych, ale proszę to skonsultować z ustawą

      3. dostawca IKE otrzyma od dostawcy PPE szczegółowe rozbicie Pana konta na PPE, więc powinno być tam wyszczególnienie dwóch typów składek

      Pozdrawiam, proszę wracać!

      Usuń
  8. "likwidacja IKE przed upływem 12 miesięcy od jego założenia zazwyczaj łączy się z opłatami (ok. 100-150zł)"
    ---
    W PZU w chwili obecnej kara za likwidację IKE wynosi 10% od należnej kwoty (po odtrąceniu 30% na poczet PZU, oraz 19% z wypracowanych zysków)
    Czy we wszystkich IKE tak jest?

    OdpowiedzUsuń
  9. Jak zwykle oszustwo i debilizm robiony w imię dobra ludzi pracy.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Z udziału w PPE można zrezygnować. To dobrowolny program. Przy okazji tego jakże wnikliwego komentarza jestem zainteresowany jakimiś konstruktywnymi propozycjami systemu do gromadzenia oszczędności na przyszłość. Wypowiedzi dłuższe niż jedno zdanie mile widziane. Puste emocjonowanie się nie będzie przechodzić moderacji.

      Usuń
  10. Przede wszystkim dziękuję za jasny artykuł :) jestem laikiem w tych sprawach, ale chciałabym zlikwidować PPE, wiem, że muszę przenieść pieniądze na IKE a potem zapłacić tone opłat - 30% ZUS, rozumiem, za zamknięcie IKE przed upływem 12 mcy - rozumiem, ale te 19% Belki mnie zastanawia.

    Przykładowo : składki płacił tylko pracodawca, na PPE jest 30.000 zł, z czego 27.000 zł to składki, reszta zysk. 19% płaci się od 30.000 czy 3.000?

    OdpowiedzUsuń
  11. Czy z konta IKE, które powstało kilka lat temu w skutek transferu z PPE można częściowo wypłacić kwotę?
    Jeśli tak to czy poza podatkiem belki jest również składka ZUS? A co jeśli samemu wpłacało się na konto IKE, to dlaczego miałby być pobrany ZUS?
    Jeśli jednak nie można częściowo wypłacić (z IKE można ale czy można z takiego które jest po PPE?), to czy również w przypadku jeśli wpłacało się na konto IKE, swoje pieniądze? Tych przez siebie też nie można wypłacić?
    Jeśli jednak można dokonać częściowej wypłaty to co będzie odciągnięte, tylko podatek od zysku, no bo chyba nie ZUS...

    OdpowiedzUsuń
  12. Witam. Bardzo szczegółowy artykuł - pozostała mi tylko jedna wątpliwość po przeczytaniu komentarzy. Czy po 12 m-cach od wypłaty środków z PPE na IKE ustaje obowiązek odprowadzenia 30% do ZUSu przy likwidacji konta IKE? Tj. Czy po roku oszczędzania na IKE mogę wypłacić z niego środki opłacając tylko podatek Belki (bez ZUS).
    Dziękuję z góry za odp i pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
  13. Witam. Mam pytanie odnośnie powyższego tematu. Czy po roku oszczędzania na IKE (po wcześniejszym transferze z zakonczonego PPE) można wypłacić środki opłacając tylko podatek Belki? Innymi słowy czy roczne oszczędzanie na IKE zwalnia nas z obowiązku opłaty 30% do ZUS?
    Dziękuję z góry za odp i pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie zwalnia.
      Pozdrawiam, proszę wracać!

      Usuń
    2. Czy w takim razie mając założone IKE ze środkami ze zlikwidowanego PPE jestem w stanie je wypłacić omijając 30% danine dla ZUS? Pozdrawiam, Michał

      Usuń
    3. Nie znam takiej metody. Pozdrawiam, proszę wracać!

      Usuń
    4. a darowizna np na matkę nie zwialnia z opłat

      Usuń
  14. Mój zakład pracy likwiduje PPE. Ja mam obecnie 59 lat. Czy po transferze środków na IKE będę mógł je wypłacić po roku, czyli osiągnięciu wieku 60 lat bez 30% daniny na ZUS? Czy bede musiał czekac kolejne 5 lat licząc od daty transferu?
    Pozdrawiam Zbigniew

    OdpowiedzUsuń
  15. Od 5 lat nie pracuję już w firmie, gdzie miałem PPE, od tego czasu PZU straciło dla mnie około 13% zgromadzonych oszczędności. Chcę to zakończyć możliwie najniższym kosztem. Mam 40 lat i boję się że do 60 nic nie zostanie.

    OdpowiedzUsuń

A co Ty sądzisz?