Obligacje korporacyjne dla inwestorów indywidualnych – podstawy inwestowania

W moim portfelu inwestycyjnym prawie nie ma obligacji korporacyjnych. Są obligacje skarbowe (w postaci IKE), ale prawie nie ma obligacji przedsiębiorstw. Prawie nie ma, bo na swojej polisie inwestycyjnej Skandia z miesięczną składką 350zł jakiś 10% środków przeznaczam na zakup funduszu inwestującego w obligacje firm. To jednak marginalna sprawa.

Wkrótce się to zmieni. Przymierzałem się do zakupu obligacji bankowych emitowanych przez Getin Noble Bank, ale ze względu na słabą znajomość tematu oraz stosunkowo wymagające warunki (minimum 25tyś zł, 6 lat do wykupu) postanowiłem się wstrzymać do kolejnej emisji i lepiej przygotować grunt.

W międzyczasie pojawiła się ciekawa oferta publiczna obligacji firmy deweloperskiej Gant z Wrocławia (minimum 1tyś zł, 2 lata do wykupu, stałe oprocentowanie 11%) i temat dodania obligacji korporacyjnych do portfela musi wrócić.

Zanim zapadną decyzje i pójdą przelewy, warto przyjrzeć się podstawom inwestowania w obligacje korporacyjne.

Co to są obligacje korporacyjne?

Obligacje korporacyjne to dłużne papiery wartościowe wystawiane przez firmy podmiotom i osobom, które pożyczyły im pieniądze. Innymi słowy, przedsiębiorstwo potrzebuje środków na rozwój działalności i zamiast korzystać z usług banku, emituje obligacje. Obejmując je, obligatariusze pożyczają firmie pieniądze, a ta deklaruje się wykupić swoje obligacje w ustalonym terminie (tzw. termin wykupu), a do tego wypłacić odsetki (jednorazowo lub po każdym okresie odsetkowym).

Dla przedsiębiorstw jest to atrakcyjny sposób finansowania swojej działalności, dla inwestorów to okazja do wyższego zarobku niż np. na lokatach czy obligacjach skarbowych oraz do zróżnicowania portfela.

Czy to coś nowego?

Obligacje firm to nie jest żadna nowość. Firmy od dawna emitują dług, pozwalając inwestorom zarabiać na pożyczaniu im pieniędzy. Do niedawna takie operacje odbywały się jednak prawie wyłącznie na poziomie dużych funduszy oraz firm zarządzających majątkiem. Inwestorzy indywidualni mogli uczestniczyć w nich tylko pośrednio, np., poprzez zakup jednostek funduszy inwestycyjnych, chyba że dysponowali setkami tysięcy złotych.

Co się zmieniło? Po pierwsze, na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie powstał we wrześniu 2009r. detaliczny rynek wtórny obligacji Catalyst. Usystematyzował i zintegrował on obrót obligacjami korporacyjnymi (oraz komunalnymi) oraz umożliwił swobodny handel papierami dłużnymi przedsiębiorstw. Dzisiaj każdy, kto posiada rachunek inwestycyjny w biurze maklerskim, może kupić nawet pojedynczą obligację, a potem ją sprzedać.

Po drugie, powstanie rynku Catalyst ożywiło samą instytucję obligacji korporacyjnych. Firmy chętniej pożyczają pieniądze na swoją działalność właśnie w ten sposób, a coraz więcej ofert na rynku pierwotnym ma charakter publiczny. Oznacza to, że każdy – nawet z ograniczonymi możliwościami finansowymi – może kupić obligacje bezpośrednio od firm (a nie przez fundusze czy rynek Catalyst), zanim wejdą one do giełdowego obrotu.

Ile można zarobić na obligacjach korporacyjnych?

Po pierwsze, możemy zarobić na oprocentowaniu naszych obligacji. Co pewien czas, np. trzy, sześć lub dwanaście miesięcy, firma, która wyemitowała obligacje, jest zobowiązana wypłacić nam odsetki. Są one od samego początku określone – np. w zbliżającej się emisji Gant daje 11% w skali roku i jest to oprocentowanie stałe. Odsetki będą wypłacane proporcjonalnie co kwartał. Z kolei obligacje bankowe grupy Getin Noble z sierpnia 2012r. miały zmienne oprocentowanie – sześciomiesięczna stawka WIBOR plus stała marża 3,55%. Odsetki wypłacane będą co pół roku.

Tak czy inaczej, wiemy dokładnie, jakie odsetki i jak zostaną nam naliczone. Na koniec inwestycji otrzymamy zwrot kapitału i ostatnią transzę odsetek.

Z reguły oprocentowanie obligacji korporacyjnych jest znacznie wyższe niż oprocentowanie lokat czy obligacji skarbowych. Warto jednak pamiętać, że ta hojność firm emitujących dług bierze się z tego, że kupując obligacje ponosimy wyższe niż np. na lokatach ryzyko. Między innymi ryzyko niewypłacalności firmy.

Po drugie, na obligacjach korporacyjnych można zarabiać handlując nimi na rynku wtórnym Catalyst. Nie jest to oczywiście konieczne i można od początku nastawić się na trzymanie konkretnych papierów do dnia wykupu – wtedy interesują nas tylko odsetki.

Obligacje korporacyjne dopuszczone do obrotu na Catalyst są codziennie wyceniane i można nimi dowolnie handlować, sprzedawać lub kupować. Zarabia się np. na różnicy pomiędzy ceną sprzedaży i kupna, ale jest to trochę wyższa szkoła jazdy i dużo wyższe ryzyko. Niezbędne jest dokładne rozeznanie terenu, zanim zaangażujemy duże środki na rynku wtórnym obligacji korporacyjnych.

Jedna z komplikacji na rynku wtórnym polega na tym, że kupując obligacje w środku okresu odsetkowego, musimy sprzedającemu zapłacić nie tylko cenę rynkową, ale również proporcjonalną część odsetek. To na nas spadnie jednak obowiązek zapłacenia podatku Belki, gdy otrzymamy pełne odsetki na koniec okresu odsetkowego. A przecież część z nich otrzymał wcześniej sprzedający. On nie zapłaci nic, a my 19% od wszystkich odsetek, również jego. Dlatego na Catalyst warto kupować obligacje na samym początku ich okresu odsetkowego. Dzięki temu nie oddamy sprzedającemu zbyt dużej części odsetek.

W kolejnych artykułach z tej serii przeczytaj o ty, jak kupić obligacje korporacyjne, w tym obligacje firmy Gant Development oraz czy obligacje korporacyjne są bezpieczne (piątek).