piątek, 22 lutego 2013

Dla kogo jest IKE – cztery nietypowe scenariusze

Dlaczego indywidualne konta emerytalne nie są popularne? Wśród wielu powodów warto zwrócić uwagę na dwa, które uważam za prawdziwe przekleństwo: nazwę oraz powszechne utożsamianie IKE z obowiązkowym systemem emerytalnym (ZUS oraz OFE).

Co ma do rzeczy nazwa? Niestety nie kojarzy się najlepiej i natychmiast zniechęca do tego rozwiązania całe grupy ludzi, które podłączają pod IKE takie rzeczy jak konieczność regularnego płacenia składek czy konieczność osiągnięcia jakiegoś wieku emerytalnego – totalnie niesłusznie. Druga rzecz to obawy o rolę państwa w całym interesie – bez bicia przyznaję, że sam je miałem, ale jest to już dla mnie sprawa zamknięta. Odnosiłem się do niej w odpowiednich częściach tego i tego artykułu.

Moim zdaniem jedną z najważniejszych cech indywidualnego konta emerytalnego (i całego trzeciego filaru) jest elastyczność – chciałbym ją zilustrować pokazując cztery scenariusze użycia IKE, które niekoniecznie przychodzą nam natychmiast do głowy. Chodzi o IKE dla ludzi młodych, spekulantów giełdowych i miłośników optymalizacji finansowej, osób starszych oraz myślących o kolejnych pokoleniach.

Ten tekst dużo łatwiej będzie przetrawić, jeśli znasz zasady IKE oraz wiesz, co to jest trzeci filar.

dla kogo jest IKE

IKE dla dwudziestolatków i trzydziestolatków


Na IKE możemy gromadzić pieniądze od 16 roku życia (osoby małoletnie pod warunkiem, że zarabiają na umowie o pracę). Ale bądźmy realistami – nikt przy zdrowych zmysłach nie myśli o emeryturze w dniu osiemnastych urodzin. Z własnego doświadczenia wiem, że rzadko kto myśli wtedy choćby kilka miesięcy do przodu.

To krótkoterminowe podejście do życia nie zmienia się jeszcze bardzo długo i bezsensem byłoby z nim walczyć. Jest naturalne jak oddychanie mniej więcej do czterdziestego roku życia, może nawet dłużej.

Emerytura nie jest i – powiem więcej – nie powinna być najważniejszym finansowym zmartwieniem w tym okresie. Ale przecież nawet studenci oszczędzają i inwestują. Tym bardziej dwudziestolatkowie i trzydziestolatkowie. Na kontach oszczędnościowych, lokatach, w funduszach inwestycyjnych, na giełdzie, kupując złoto i w innych miejscach.

W wielu przypadkach raz zaoszczędzone pieniądze (np. w wieku 20 lat) będą z nami przez kilkanaście lub kilkadziesiąt lat. Nie będziemy tego w ten sposób odczuwać, bo co trzy miesiące będzie trzeba odnowić lokatę, wypłacić awaryjnie część środków z funduszy, itp., ale tak naprawdę nic nie stoi na przeszkodzie, żeby nasze oszczędności i inwestycje zostały przy nas na zawsze - produkowały odsetki, dawały wysokie zwroty, zabezpieczały nas.

Co to ma wspólnego z IKE? Indywidualne konto emerytalne jest zaprojektowane do długofalowego gromadzenia środków. To oznacza dwie ważne rzeczy:

1. chroni nasze oszczędności przed podatkiem Belki, który musimy zapłacić co miesiąc na koncie oszczędnościowym czy np. co trzy miesiące na lokacie. Ten podatek pomniejsza nasze zyski, z czego na przestrzeni kilkudziesięciu lat zbierze się spora kwota. Tutaj więcej.

2. bez formalnego blokowania pieniędzy (jak np. na polisie inwestycyjnej) IKE pozwala wydzielić nam osobny kanał długoterminowego oszczędzania i inwestowania. Nie wiem jak inni, ale ja dużo chętniej korzystam z rozwiązania systemowego niż jednorazowego (np. krótkoterminowej lokaty), szczególnie jeśli daje mi te same lub większe korzyści. A czy moje oszczędności dotrwają na IKE do emerytury? Mam nadzieję, że tak, ale jeśli nie – nic się nie stanie. Kar za zwrot środków przed 60 rokiem życia (kiedy następuje zwolnienie wypłat z podatku Belki) i tak nie ma.

Pod koniec 2015 roku stworzyłem przegląd dostępnych na rynku umów o IKZE i IKE oraz kompleksowy ranking IKZE i IKE.

Osobiście prowadzę IKZE od 2012 roku na rachunku inwestycyjnym DM BDMPod koniec 2015 podsumowałem wyniki tej inwestycjiIKE prowadzę w formie rejestru funduszy inwestycyjnych w NN TFI (moje szczegółowe wyniki do końca 2015), gdzie można założyć również dobre IKZE.

Ale najważniejsze dla oszczędzających dwudziestolatków i trzydziestolatków jest coś innego. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji, ale te dwie dekady to zazwyczaj okres niższych kosztów życia niż później. Szczególnie jeśli nie mamy na utrzymaniu rodziny, dzieci, kredytu hipotecznego i całej reszty. Jeśli regularnie zarabiamy, jest przestrzeń do oszczędzania bez dużych wyrzeczeń. I co to ma wspólnego z IKE?

Nadwyżka zgromadzona na IKE, gdy mamy 20-30 lat, da nam większe pole manewru w sprawach finansowych później, na przykład wtedy, gdy wzrosną koszty życia związane z rodziną. Nie będziemy się też aż tak bardzo martwić o naszą dodatkową emeryturę – jakąś pulę pieniędzy pracującą gdzieś w tle już będziemy mieli. Wtedy nawet 10 czy 15 lat bez dopłacania do IKE nie zmieni naszego dobrego położenia, szczególnie w stosunku do tych, którzy kompletnie zaniedbali ten obszar finansów osobistych.

Która cecha IKE jest najważniejsza w tym podejściu? To że możemy nieregularnie wpłacać środki na swoje konto – na przykład 10 lat intensywnego oszczędzania (powiedzmy cały roczny limit), a potem tylko zarządzać tą pulą.


Dla spekulantów giełdowych i miłośników optymalizacji finansowej


Najbardziej można skorzystać z ulgi podatkowej w IKE w formie rachunku inwestycyjnego. Dlaczego? Ponieważ umożliwia zdecydowanie najwyższe stopy zwrotu w porównaniu z innymi postaciami indywidualnego konta emerytalnego.

Ale żeby było jasne – tu nie ma mowy o żadnych gwarantowanych odsetkach. Tu można najlepiej zarobić, ale też najwięcej stracić.

Ale jeśli zyski są wysokie, powiedzmy średnio 10% co roku, korzyść z odroczenia płatności podatku Belki lub jego ewentualnego nie płacenia (po spełnieniu warunku wieku i stażu) będzie największa. Przy dużych kwotach i długim okresie odraczania lub całkowitego unikania podatku Belki w grę wchodzą setki tysięcy złotych.


Na podobne korzyści, choć na mniejszą skalę, mogą liczyć posiadacze lokat bankowych czy obligacji skarbowych. Zresztą, dużo lepsze od IKE jest pod tym względem IKZE, które zwalnia z podatku Belki bezwarunkowo – czyli nawet jeśli po półtora roku zlikwidujemy nasze indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego i tak nie zapłacimy podatku od zysków kapitałowych. A jest to przecież aż 19% od zysku.

Która cecha jest najważniejsza w tym podejściu? Po pierwsze, korzyści z unikania przez lata podatku Belki, które napędzają procent składany. Po drugie, możliwość likwidacji IKE w dowolnym momencie bez kar (wtedy zainkasujemy zyski z odroczenia podatku od zysków kapitałowych). Jeśli jednak dotrwamy z naszymi oszczędnościami do 60 roku życia, zostaniemy całkowicie zwolnieni z podatku Belki.

Dla osób starszych


Nie ma górnego limitu wieku, do którego można założyć IKE. Nawet 70-latek już przebywający na klasycznej emeryturze może skorzystać z tej formy gromadzenia środków i uniknąć w ten sposób płacenia podatku Belki od swoich oszczędności lub inwestycji.

W tym momencie warto wspomnieć o drugim obok osiągnięcia wieku 60 lat warunku zwolnienia oszczędności na IKE z podatku od zysków kapitałowych. Chodzi o dokonanie wpłat na swoje konto w co najmniej 5 latach kalendarzowych lub dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed złożeniem wniosku o wypłatę środków.

Czyli można śmiało założyć IKE w wieku 65 lat, oszczędzać sobie i inwestować przez 5 lat i na koniec tego okresu być już uprawnionym do wypłaty bez podatku Belki.

Która cecha jest najważniejsza w tym podejściu? Brak górnego limitu wieku uprawniającego do założenia IKE.

Dla chcących zostawić coś po sobie


Nie ma również przymusu wypłacania pieniędzy w wieku 60 lat. Nie należy tego progu w żaden sposób mylić z wiekiem emerytalnym w powszechnym systemie emerytalnym. Niestety zdarza się to nawet w prasowych poradnikach o trzecim filarze sponsorowanych przez renomowane towarzystwa inwestycyjne, banki i firmy ubezpieczeniowe.

60 lat (lub 55 lat, jeśli mamy już uprawnienia emerytalne) to po prostu bariera, po przekroczeniu której państwo formalnie zwolni nasze oszczędności na indywidualnym koncie emerytalnym z podatku Belki. Przedtem w każdym momencie będziemy mieli dostęp do pieniędzy, ale ewentualny zwrot będzie wiązał się z koniecznością zapłaty tego podatku (jeśli były zyski).

Pieniądze możemy wypłacić jednorazowo lub w ratach, przy czym cała niewypłacona reszta będzie nadal pracować. Ale – jeśli stać nas na to – możemy odraczać wypłatę środków z trzeciego filaru do 65, 70 czy 80 roku życia. Możemy ich równie dobrze nigdy nie wypłacić i wtedy zrealizuje się druga olbrzymia zaleta trzeciego filaru. Jaka?

Osoba lub osoby, które uposażymy w umowie z dostawcą IKE, odziedziczy oszczędności po nas bez konieczności płacenia od tej kwoty podatku spadkowego oraz – jeśli sama posiada IKE – bez płacenia podatku Belki. Jest to dość zaawansowana strategia, która umożliwi bardzo korzystny z punktu widzenia podatków transfer majątku między pokoleniami.

Które cechy są najważniejsze w tym podejściu? Możliwość dziedziczenia środków bez konieczności płacenia podatku od spadków, możliwość wskazania osób uposażonych oraz możliwość odziedziczenia środków z IKE osoby zmarłej na własne IKE.

Pod koniec 2015 roku stworzyłem przegląd dostępnych na rynku umów o IKZE i IKE oraz kompleksowy ranking IKZE i IKE.

Osobiście prowadzę IKZE od 2012 roku na rachunku inwestycyjnym DM BDMPod koniec 2015 podsumowałem wyniki tej inwestycjiIKE prowadzę w formie rejestru funduszy inwestycyjnych w NN TFI (moje szczegółowe wyniki do końca 2015), gdzie można założyć również dobre IKZE.


Dla kogo jest IKE – podsumowanie


Formalnie na IKE może oszczędzać praktycznie każdy pełnoletni Polak, a jeśli jest zatrudniony na umowę o pracę – nawet 16-latek. W praktyce większość z nas widzi IKE jako idealny produkt dla osób w wieku 40-55 lat, które zaczynają dużo poważniej myśleć o faktycznej emeryturze.

Tymczasem indywidualne konto emerytalne, mimo swojej niemodnej nazwy, może być praktycznym narzędziem dla kilku innych typów klientów:

  • dla ludzi młodych z nadwyżkami finansowymi i pewną dozą wyobraźni co do przyszłości,
  • dla inwestorów giełdowych, spekulantów oraz miłośników optymalizacji finansowej,
  • dla najstarszych klientów,
  • dla szukających korzystnego sposobu na zabezpieczenie kolejnych pokoleń.

Tutaj wszystkie artykuły o IKE, IKZE oraz trzecim filarze.


15 komentarzy:

  1. Witam, świetnie piszesz a ja chciałbym skorzystać z Twojej wiedzy na temat IKE i IKZE. Mółbyś skomentować porównania, które znalazłem w sieci:
    http://opiekuninwestora.blox.pl/2012/02/IKZE-czy-IKE-czyli-troche-matematyki.html
    http://biznes.interia.pl/wiadomosci/news/ike-czy-ikze-warto-sie-zastanowic,1715214,4199
    http://wyborcza.biz/finanse/1,105684,11119273,Oszczedzanie_na_emeryture__IKE_lepsze_niz_IKZE_.html
    Sam poiadam IKE od 2008 i zastanawiam się nad drugim modelem oszczędzania na emeryturę.
    Czy mógłbyś skomentować te artykuły bo mi jakoś też się wydaje, że IKZE jednak jest troszkę gorszym wyborem. A jak pomyślę, że w imię sprawiedliwości społecznej politycy wprowadzą 75% podatek (czytaj konfiskatę mienia) to może nie wyglądać to fajnie.
    pozdrawiam, Twój czytelnik

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Hej - popłeniłem niedawno tekst o IKZE, który może odpowiadać na część tych pytań: http://www.mojaprzyszlaemerytura.pl/2013/02/czy-oplaca-sie-zalozyc-ikze-czy-warto-2013.html - polecam. Uprzedzam lojalnie, że jest to pozytywna ocena tego rozwiązania i opisuje też w pewnym sensie, jak dotarłem do tej oceny - na początku też byłem raczej solidnym sceptykiem. Artykuły za pewno przeczytam i dodatkowo skomentuję.

      Wielkie dzięki za komentarze - proszę wracać!

      Usuń
  2. Dzięki za odpowiedź. Przeczytałem ten tekst o IKZE a także wiele innych i uprzejmie donoszę, że nie jestem wrogo do IKZE nastawiony. IKE posiadam w formie rachunku papierów wartościowych co chciałbym, żeby zabrzmiało - troszczę się o swoje pieniądze (sam:-)).
    Ale pytam właściwie o ten element podatkowy w IKZE bo tego właśnie nie potrafię zrozumieć. Piszesz :
    "Po drugie, jeśli jesteśmy na punkcie wzrostu podatków szczególnie wrażliwi, z IKZE możemy zawsze zrezygnować. Powiedzmy, że po 3 latach oszczędzania szykuje się podwyżka podatków – możemy zamknąć nasze konto, zainkasować kapitał oraz zysk bez podatku Belki, a na koniec roku zapłacimy od całości jeszcze stary podatek dochodowy. Zresztą, potem możemy założyć IKZE po raz kolejny."
    Czyli jeśli od całości zapłacę podatek dochodowy to gdzie jest zysk bez podatku Belki? Sorry ale właśnie to mi gdzieś ucieka albo za wolno myślę.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dokładnie ten problem sprawił, że długo nie rozumiałem istoty IKZE. Otóż, w normalnych warunkach jesteśmy opodatkowani podwójnie - po raz pierwszy opodatkowane są nasze zarobki (podatek dochodowy PIT 18 lub 32% w zalezności od progu), a potem ewentualne zyski z tych środków, np. na lokatach, itp (podatek Belki - 19%). To są dwa różne podatki.

      Na IKE wpłacamy oszczędności już raz opodatkowane (dochodowym PIT 18 lub 32%), a na koniec oszczędzania możemy być zwolnieni z płacenia podatku Belki (drugi podatek).

      Na IKZE wpłacamy w pewnym sensie oszczędności przed pierwszym podatkiem dochodowym, bo przecież możemy naszą składkę odliczyć w zeznaniu od podstawy opodatkowania. Nadpłacony odatek do nas wróci w następym roku. Jeśli zlikwidujemy IKZE np. po trzech latach, ten podatek będziemy musieli zwrócić. A co z drugim podatkiem (Belki) - no właśnie, z tego jesteśmy bezwarunkowo zwolnieni przy wypłacie pieniędzy z IKZE.

      Pozdrawiam serdecznie!

      Usuń
    2. "A co z drugim podatkiem (Belki) - no właśnie, z tego jesteśmy bezwarunkowo zwolnieni przy wypłacie pieniędzy z IKZE."

      No niestety ta kwestia jest nieco bardziej skomplikowana :) Prawdą jest, że od wypłaty (zwrotu) środków z IKZE nie płaci się podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki), ale czy będziemy nim obciążeni w trakcie oszczędzania? To już zależy od tego jak do tego zagadnienia podchodzi instytucja prowadząc nam IKZE.

      Trzeba sprawdzić w banku w ktorym mamy IKZE czy od kapitalizacji odsetek (jeśli IKZE jest w formie rachunku bankowego) będzie potrącany podatek. Analogicznie jest w przypadku IKZE w formie rachunku maklerskiego - pytanie czy biuro maklerskie będzie pobierać podatek od odsetek z obligacji, ktorymi handlowaliśmy i czy wystawi nam PIT-8C wykazując w nim zyski (dochody) ze sprzedaży akcji.

      Niestety ustawa podatkowa jest dość nieprecyzyjna w tym zakresie. Dlatego trzeba dokładnie sprawdzić w insytucji, w której mamy IKZE jak ona widzi ten problem.

      Pozdrawiam
      art

      Usuń
    3. Witam, dzięki za komentarz. Moim zdaniem tu nie ma miejsca na żadną dwuznaczność i brak precyzji. IKZE nie jest objęte podatkiem Belki - kupony od obligacji, dywidendy, zyski kapitałowe ze sprzedaży papierów wartościowych czy odsetki bankowe w ramach IKZE nie będą pomniejszane o podatek od zysków kapitałowych. Wiem, bo prowadzę takie konto. ma Pan inne doswiadczenia czy tylko sobie gdyba? pozdrawiam, prosze wracac?

      Usuń
  3. witam panie marcinie .jestem początkujacym inwestorem ,z małym doswiadczeniem finansowym ,mam zamiar założyć ike obligacji,ale nigdzie nie doczytałem informacji jak takie ike będzie się miało gdy polska w końcu wejdzie do strefy euro .moim zdaniem będzie to bardzo ważny moment zarówno dla posiadaczy lokat , kont oszczędnościowych ,itp...czy mógłby pan napisać jak w wg pana zostaną wtedy przeliczone pieniądze z ike obligacji ? jak pan myśli wg. jakich zasad nasze państwo tego dokona ?.... w tym obszarze widze największe zagrożenie dla naszych finansów .pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witam - dzięki za fan-tas-ty-czne pytanie. Przejście ze złotóki na euro to będzie fascynujący moment i warto powoli się do niego przygotowywać od strony edukacji. Wielokrotnie myślałem już o napisaniu takiej amatorskiej analizy tego, co może się wydarzyć - potrzebuję jednak najpierw trochę wiedzy. Ale obiecuję, że się tym zajmę, bo jestem osobiście zainteresowany tematem - jest on zresztą super ciekawy.

      Tak na gorąco - można się spodziewać, że po przyjęciu euro stopy procentowe (czyli podstawa naliczania odsetek dla obligacji czy lokat) będą na stałe niskie. Oczywiście będą wahania, ale waluty dojrzałych krajów i organizacji mają raczej niższe stopy procentowe niż krajów rozwijających się. Zaletą polskich obligacji dziesięcioletnich jest to, że są indeksowane o inflację i w tym sensie zawsze będą gwarantować niewielki realny zarobek, a dla wielu inwestorów to priorytet numer jeden.

      Poza tym - moim zdaniem IKE obligacje to właśnie dobre rozwiązanie na początek, może po 2-3 latach poczuje się Pan na siłach, żeby inaczej rozłożyć swoje inwestycje - wtedy bez opłat przeniesie Pan swoje IKE np. do funduszy czy gdzieś indziej.

      Pozdrawiam i proszę wracać.

      Usuń
  4. Zastanawiam się nad IKE, ale mam mieszane uczucia,
    a co jeśli założę takie IKE w TFI a jakiś rząd stwierdzi,
    że 3 filar jest nie potrzebny i należy z niego zrezygnować
    i w tej fazie moja inwestycja będzie pesymistyczna (BESSA na giełdzie),
    co z tego by wynikło, chyba nic dobrego dla mojej emerytury?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witam, niestety takich obaw nikt za Pana nie rozwieje. Ja mam etap tego typu podejrzeń za sobą, nie kieruję się jakimś katastrofalnym scenariuszem, w którym za chwilę ktoś coś mi zabierze. Uważam trzeci filar za pełnoprawny, stabilny element systemu emerytalnego. Gorąco polecam solidnie dokształcić się w tym temacie (np. ustawa o IKE i IKZE, książka Macieja Rogali o trzecim filarze, itp.), bo poziom pomieszania pojęć i uprzedzeń jest tu olbrzymi.

      Ale naprawdę nie namawiam do niczego. Jak Pan się boi państwa, niech Pan szuka innych rozwiązań. Proszę napisać więcej, jak Pan coś znajdzie. Pozdrawiam, proszę wracać!

      Usuń
  5. Witam

    Kwestia dziedziczenia IKE - Wariant spekulant giełdowy

    IKE jest nazwijmy umownie częscią konta bankowego, konto główne zas bywa oferowane w połaczeniu z usługami subkonta domu maklerskiego, gdzie także może być wydzielone i umiejscowione nasze IKE /no i wszystko internetowo/

    I takie samodzielne inwestowanie mam na myśli - załóżmy posidaczem całości, oszczędzającym i inwestorem IKE jest ojciec, emeryt, np 65plus
    TEORIA - Wykorzystajmy więc walor wieku dający opcje ew. szybszej wypłaty, ojciec otwiera IKE, INWESTUJE np trzy lata ...i umiera...
    W IKE zas dziedziczenie odbywa się przez wskazaną osobę uprawnioną i następuje JEDYNIE na jej wniosek... czy w czystej teorii spekulant giełdowy /np dorosłe dziecko dziedziczące po ojcu/ może
    a. utrzymać dalej IKE ojca /jako dobrą inwestycję na lata/ ?
    b. utrzymać w IKE ojca zgromadzone środki i nimi aktywnie zarządzać, bez dopłat / np kupno sprzedaż akcji/ ?
    c. utrzymać IKE ojca, powiększać z nie zlikwidowanego konta corocznie wpłaty, zarządzać ?

    Powstrzymanie się od zamykania, rezygnacja z natychmiastowego przejmowanie wydaje się mądrym rozwiązaniem bo daje dodatkowy bonus - możliwość zamknieia w przyszłości w dowolnym momencie.
    Czy to prawidłowe rozumowanie ?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ciekawe pytanie, tylko kto na nie odpowie? Aktualnie ciągle jest niewiele osób które doszły do etapu testowania takich kwestii. Najwyraźniej ciągle IKE za krótko jest na rynku.

      Jeśli dobrze rozumiem wnioski autora bloga i zapisy z ustawy to jeśli wypłacisz kasę z IKE zmarłego ojca w ramach dziedziczenia, na swoje zwykłe konto to zapłacisz podatek belki od całości zysków za cały okres utrzymywania IKE. To Twój ojciec jeszcze za życia musi zamknąć IKE i przekazać Tobie środki w ramach darowizny aby było to korzystne dla Ciebie a więc bez podatku belki i bez konieczności czekania aż skończysz 65 lat.

      Usuń
    2. Pytanie do autora bloga. Czy dobrze rozumuję, że gdy osoba 60+ z prawem do wypłaty całości kasy z IKE umiera, to osoba dziedzicząca np. w wieku 20 lat, musi od całości zysku w ramach tego IKE zapłacić belkę? Taka wypłata nie jest z belki zwolniona? Czyli jeśli hipotetyczna babcia zbiera kasę dla wnuczki na mieszkanie w ramach swojego IKE to optymalnie jak to IKE zamknie sama a nie przekazuje kasę z IKE w spadku poprzez dziedziczenie?

      Usuń
  6. W ustawie o Ike/ikze jest mowa o tym,że jeśli zapiszemy ike/ikze dyspozycją na wypadek śmierci to wtedy Ike jest zwolnione z podatku całkowicie i to nawet w przypadku gdy nie wpłacano na nie nawet przez 5 obowiązkowych lat.Ikze analogicznie tylko tyle,że zawsze jest podatek 10% chyba,że osoba/osoby wskazane zrobią transfer na swoje Ikze.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. w takim właśnie żyłem przekonaniu, natomiast autor bloga formułuje to tak: "Osoba lub osoby, które uposażymy w umowie z dostawcą IKE, odziedziczy oszczędności po nas bez konieczności płacenia od tej kwoty podatku spadkowego oraz – jeśli sama posiada IKE – bez płacenia podatku Belki." co nasuwa myśl że tylko wypłata transferowa na drugie IKE umożliwia nie płacenie belki od odziedziczonych środków.

      Usuń

A co Ty sądzisz?