Porównanie IKE ze Skandią, Generali, Axa i innymi ubezpieczeniami z funduszem kapitałowym - tabelka

Bezpośrednie zestawienie indywidualnych kont emerytalnych z polisami inwestycyjnymi firm typu Aegon, Skandia czy Open Life może wydawać się dziwne, ale w mojej opinii jest całkowicie uprawnione. Dlaczego? Ponieważ te dwa bardzo różne rozwiązania, o których rzadko myślimy jako konkurentach, mają na celu zaspokajać dokładnie tą samą potrzebę klienta – systematyczne gromadzenie środków na odległą przyszłość.

Zarówno IKE, jak i ubezpieczenia z funduszem kapitałowym można więc potraktować jako prywatny plan emerytalny. A tego typu indywidualnego systemu, który pozwoli dodatkowo zabezpieczyć się na emeryturę, szuka naprawdę olbrzymia grupa dorosłych Polaków. Oczywiście IKE i polisy to nie jedyne możliwości, ale warto je ze sobą porównać choćby po to, żeby zobaczyć różnicę w kosztach oraz dynamice dwóch popularnych rozwiązań w tej dziedzinie.

Co mają ze sobą wspólnego indywidualne konta emerytalne i ubezpieczenia z funduszem kapitałowym, np. Skandia, Aegon czy Generali? Jakie są między nimi różnice? Czego może spodziewać się klient zakładający tego typu plan emerytalny?

IKE czy polisa inwestycyjna – definicje

1. Indywidualne konto emerytalne to element trzeciego filaru polskiego systemu emerytalnego. Możemy je zakładać w jednej z sześciu form – rachunek maklerski, fundusze inwestycyjne, obligacje skarbowe, rachunek oszczędnościowy / lokata, ubezpieczenie oraz dobrowolny fundusz emerytalny.

IKE jest dobrowolne – możemy go nigdy nie mieć i nikt nie zwróci nam na to uwagi. Jest elastyczne w sensie częstotliwości i wielkości wpłat – jedynym ograniczeniem są roczne limity (tutaj dla 2013). Pieniądze możemy w każdym momencie wypłacić z naszego konta, choć wypłata przed osiągnięciem 60 roku życia będzie skutkować naliczeniem standardowego dla wszystkich typów oszczędzania i inwestowania podatku Belki (19% od zysków kapitałowych). Zachętą do oszczędzania w tej formie jest właśnie zwolnienie z tego podatku po spełnieniu warunku wieku (60lat) i stażu (5 lat wpłat).

Pieniądze w każdej chwili należą do nas, nie przechodzą w żadnym momencie przez ZUS czy OFE – trzeciego filaru nie należy mylić z powszechnym systemem ubezpieczeń społecznych.

Pod koniec 2015 roku stworzyłem przegląd dostępnych na rynku umów o IKZE i IKE oraz kompleksowy ranking IKZE i IKE.

Osobiście prowadzę IKZE od 2012 roku na rachunku inwestycyjnym DM BDM. Pod koniec 2015 podsumowałem wyniki tej inwestycji. IKE prowadzę w formie rejestru funduszy inwestycyjnych w NN TFI (moje szczegółowe wyniki do końca 2015), gdzie można założyć również dobre IKZE.

2. Polisa inwestycyjna to popularna (i nieprecyzyjna) nazwa na plany systematycznego oszczędzania w formie ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym. Oferują je takie firmy jak Generali, Aegon, Axa, Open Life, Skandia i kilka innych. Co się kryje pod konstrukcją ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych?

Regularne inwestowanie w fundusze inwestycyjne opakowane w trochę fikcyjne ubezpieczenie na życie i dożycie. Nie są to produkty ochronne, tylko inwestycyjne. W przypadku śmierci właściciela wartość świadczenia jest symboliczna (np. dodatkowe 1% wartości inwestycji).

Najprościej rzecz ujmując – w momencie podpisywania umowy deklarujemy wysokość miesięcznej składki i przez kilka lub kilkanaście lat musimy w ten sposób regularnie oszczędzać i inwestować. Likwidacja takich programów to wysokie kary likwidacyjne. W trakcie trwania polisy firma ubezpieczeniowa pobiera wysokie comiesięczne opłaty zaobracanie pieniędzmi w tej formie.

Porównanie IKE i ubezpieczenia z funduszem kapitałowym – tabelka

Nie wszystko da się porównać w formie tabelki, ale proponuję zacząć właśnie od zestawienia w skrótowej formie.

IKE a UFK – punkty styczne

Co łączy IKE i ubezpieczenia z funduszem kapitałowym? Na pewno ich przeznaczenie – są to mechanizmy stworzone z myślą osystematycznym oszczędzaniu i inwestowaniu na odległe cele, w tym emeryturę.

Widzę też drugi ważny punkt styczny – i jedna, i druga forma gromadzenia kapitału wymaga zaangażowania w aktywne zarządzanie swoimi środkami. Różne będą jednak decyzje, które musi podjąć inwestor oraz – w zależności od szczegółów IKE lub polisy – poziom tego zaangażowania.

O ile IKE w formie obligacji skarbowych nie wymaga specjalnego zachodu, jeśli akceptujemy (ograniczony) zysk, który możemy w ten sposób wypracować, IKE w formie rachunku inwestycyjnego będzie angażować nas trochę lub dużo bardziej. Podobnie z polisami inwestycyjnymi – są oferty ubezpieczeń ze zdefiniowanym portfelem lub wbudowanym algorytmem – wtedy nasza rola to praktycznie tylko dopłacanie środków. Są też polisy, przy których to klient ma wpływ na kształt jego inwestycji – w tym wypadku będziemy musieli podejmować przez lata wiele decyzji inwestycyjnych i radzić sobie z ich konsekwencjami.

IKE a UFK - różnice

1. Jakie są najważniejsze różnice między IKE a polisą inwestycyjną? Po pierwsze podatki – w IKE wbudowana jest (warunkowa) ulga podatkowa. Chodzi o podatek Belki, który pomniejsza zysk z naszej inwestycji o 19% w momencie jej zakończenia (np. na lokacie czy w funduszy inwestycyjnym), a konta IKE są z tej daniny zwolnione. To olbrzymia przewaga nad ubezpieczeniami z funduszem kapitałowym, które zaledwie odraczają podatek od zysków kapitałowych. W momencie wypłaty musimy go jednak zapłacić. Pod tym względem IKE po prostu się opłaca – o szczegółach tego, ile możemy zaoszczędzić na uniknięciu podatku Belki pisałem tutaj.

Tutaj przeczytasz, czy na polisach inwestycyjnych można w ogóle zarobić.

2. Druga kluczowa sprawa to opłaty. O wysokich, regularnych i wieloletnich kosztach obsługi polisy inwestycyjnej pisałem już wiele razy – np. tutaj oraz tutaj. Doradcy mogą się zapierać rękami i nogami, ale prawda brzmi: ubezpieczenia z funduszem kapitałowym to jeden z najdroższych sposobów oszczędzania i inwestowania.

W przypadku IKE spotkamy się z dużą różnorodnością opłat. Z własnego doświadczenia wiem, że są one symboliczne (zerowe w pierwszym roku) w przypadku konta w formie obligacji skarbowych. Nie ma również bezpośrednich kosztów prowadzenia IKE w formie depozytów bankowych.

Oferta biur maklerskich, towarzystw funduszy inwestycyjnych, ubezpieczycieli oraz powszechnych towarzystw emerytalnych jest dużo bardziej skomplikowana pod tym względem. Są biura maklerskie (choćby BDM), które nie pobierają opłaty za założenie i prowadzenie rachunku inwestycyjnego – jedne koszty to koszty poszczególnych transakcji.

Są również towarzystwa funduszy inwestycyjnych, które nie pobierają żadnych opłat poza kosztami zarządzania przypisanymi dla funduszy z naszego portfela (tutaj więcej o opłatach w funduszach). Czyli jeśli dobrze wybierzemy, może być naprawdę tanio, bez porównania taniej niż przy polisach inwestycyjnych. Z reguły rozwiązania samoobsługowe są tańsze niż rozwiązania zarządzane przez firmy (np. dobrowolne fundusze emerytalne), chociaż zdarzają się atrakcyjne promocje.

3. Trzecia rzecz to możliwość likwidacji naszego planu emerytalnego. Ubezpieczenia Skandia, Generali czy Aegon są pod tym względem bardzo rygorystyczne – klientów zdecydowanych na rezygnacją z programu w jego trakcie czekają duże opłaty likwidacyjne (nawet 100% wartości naszej inwestycji w pierwszym roku, przy składce 350zł miesięcznie może być to nawet 4000-4500zł).

IKE możemy zamknąć bez jakichkolwiek kosztów po 12 miesiącach od podpisania umowy z dostawcą (bankiem, ubezpieczycielem, itp.). Przed upływem tego czasu koszt likwidacji naszego konta wynosi zazwyczaj 150zł. Co ważne – konta możemy w trakcie naszego życia przenosić między dostawcami (np. z banku do biura maklerskiego czy w odwrotnym kierunku) bez kosztów.

4. Ostatnia różnica dotyczy motywacji do oszczędzania i inwestowania. W przypadku polis inwestycyjnych jest to silna motywacja zewnętrzna – podpisaliśmy restrykcyjną umowę, zadeklarowaliśmy stałą kwotę, zaakceptowaliśmy harmonogram oraz warunki umowy z firmą ubezpieczeniową – od tego momentu nie ma zmiłuj się. Przez wiele lat (a niektóre plany są np. na 20 lat) jesteśmy zobowiązani przelewać na nasze konto pieniądze.

Dla jednych to kompletny bezsens – po co dokładać sobie stałych zobowiązań i płacić na dodatek firmie ubezpieczeniowej za coś, co możemy zrobić sobie sami (np. w pierwszym lepszym funduszu parasolowym)? Dla innych to wybawienie od nieuleczalnej nieumiejętności systematycznego odkładania pieniędzy. Pracowałem przez wiele lat jako lektor angielskiego i rozumiem ten problem – wielu moich uczniów błagało o większą dyscyplinę, zadania domowe, wyciąganie konsekwencji, itp., ponieważ tylko to motywowało ich do regularności w uczeniu się. Tu widzimy dokładnie ten sam mechanizm w finansach osobistych.

Porównanie IKE i ubezpieczeń inwestycyjnych – podsumowanie

Dlatego powiedzenie, że IKE jest lepsze od polisy inwestycyjnej Axa, Open Life czy Generali to za mało. Z zestawienia rzeczywiście wynika, że pod względem korzyści podatkowych, elastyczności rozwiązania oraz kosztów – indywidualne konto emerytalne kładzie ubezpieczenia inwestycyjne na łopatki.

Ale dodajmy do tego kwestię motywacji oraz wielu niejasności otaczających formułę IKE i sprawa się komplikuje. Wielu z nas woli jasno zdefiniowany system z wbudowaną dyscypliną i regularnością, nawet za cenę wysokich opłat, ponieważ nie wierzymy we własne siły w finansach lub po prostu nie chcemy się tym specjalnie zajmować. Na dodatek UFK oferują takie renomowane firmy jak ING, Generali czy Aviva, a IKE jest częścią dość słabo rozumianego, państwowego trzeciego filaru i kojarzymy je z ZUS. Stałym czytelnikom nie muszę wyjaśniać, że kompletnie niesłusznie.

Ponad wszystko – IKE oraz polisy inwestycyjne są przede wszystkim inne i w momencie dobierania planu emerytalnego każdy musi zdecydować samodzielnie, która wersja jest najlepsza w określonych okolicznościach. A przecież można na emeryturę odkładać też na zwykłym rachunku oszczędnościowym i na kilkanaście innych sposobów.

Pod koniec 2015 roku stworzyłem przegląd dostępnych na rynku umów o IKZE i IKE oraz kompleksowy ranking IKZE i IKE.

Osobiście prowadzę IKZE od 2012 roku na rachunku inwestycyjnym DM BDM. Pod koniec 2015 podsumowałem wyniki tej inwestycji. IKE prowadzę w formie rejestru funduszy inwestycyjnych w NN TFI (moje szczegółowe wyniki do końca 2015), gdzie można założyć również dobre IKZE.

Tutaj wszystkie artykuły na temat IKE, trzeciego filaru oraz ubezpieczeń z funduszem kapitałowym.

Warto również przejrzeć inne narzędzia finansowe wspomagające oszczędzanie i inwestowanie.

Zapraszam do zapisywania się na darmowy, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – co niedzielę podsumowanie, zapowiedzi i coś ekstra.