Jestem przekonany, że tego typu propozycji będzie na rynku coraz więcej. Dlaczego? Po pierwsze, trzeci filar będzie powoli zyskiwał na znaczeniu w miarę, jak rosnąć będzie świadomość naszych niezabezpieczonych potrzeb finansowych w przyszłości. Po drugie, trzeci filar jest skomplikowany – każda firma, która w jakiś sposób uprości cały proces gromadzenia oszczędności na emeryturę w oczach klientów, będzie miała przewagę nad innymi. Po trzecie – wewnątrz trzeciego filaru jest sporo miejsca na różne warianty, systemy, strategie, itp. Do tej pory jest to raczej terytorium słabo zagospodarowane i to się zaczyna zmieniać.
Tylko co to oznacza dla klienta szukającego korzystnego sposobu na gromadzenie oszczędności na przyszłą emeryturę? Czy warto założyć pakiet emerytalny w PKO czy Union Investment? Jak to działała?
Czy warto mieć IKE oraz IKZE?
IKZE ma wbudowaną zachętę podatkową oraz ulgę podatkową. Zachęta polega na tym, że w roku wpłaty naszej składki na IKZE możemy odpisać jej wartość od podstawy opodatkowania. Dzięki temu zapłacimy niższy podatek dochodowy, który – uwaga, uwaga – będziemy musieli jednak zapłacić od całości środków w momencie wypłaty pieniędzy w przyszłości. Zachęta polega więc na odroczeniu części podatku dochodowego w daleką przyszłość.
Ulga podatkowa polega na bezwarunkowym zwolnieniu naszych oszczędności w obrębie IKZE z podatku Belki (od zysków kapitałowych) w momencie wypłaty pieniędzy.
Tutaj szczegółowe zasady IKZE, instrukcja odliczania składki od podstawy opodatkowania oraz analiza, czy warto w ten sposób oszczędzać na emeryturę.
IKE ma wbudowaną tylko ulgę podatkową w podatku Belki (jak IKZE), ale jest ona uzależniona od spełnienia dwóch warunków (inaczej niż na IKZE):
1. dotrzymania środków na swoim indywidualnym koncie emerytalnym do 60 roku życia (lub 55 roku życia, jeśli mamy już uprawnienia emerytalne,
2. dokonania wpłat na IKE w co najmniej 5 latach kalendarzowych.
Tutaj szczegółowe zasady IKE oraz odpowiedzi na 6 nietypowych pytań (polecam!) oraz analiza, czy warto tak oszczędzać.
Osobiście uważam, że jeśli rozumiemy zasady IKE i IKZE oraz poszukujemy sposobu na systematyczne gromadzenie kapitału na dodatkową emeryturę lub po prostu na przyszłość, oba rozwiązania mają dużo do zaoferowania. Co dokładnie?
- realną ulgę podatkową w podatku Belki nieosiągalną w innych formach oszczędzania i inwestowania,
- zachętę podatkową (w IKZE) w postaci odroczenia części podatku PIT (niższe podatki teraz),
- bardzo elastyczne zasady umów z dostawcami IKE oraz IKZE (szczególnie w porównaniu z planami systematycznego oszczędzania typu Skandia, Generali czy Axa),
- wydzielenie dwóch jasnych kanałów w naszych finansach dedykowanych tylko i wyłącznie do gromadzenia środków na odległą przyszłość (np. emeryturę).
Pod koniec 2015 roku stworzyłem przegląd dostępnych na rynku umów o IKZE i IKE oraz kompleksowy ranking IKZE i IKE.
Osobiście prowadzę IKZE od 2012 roku na rachunku inwestycyjnym DM BDM. Pod koniec 2015 podsumowałem wyniki tej inwestycji. IKE prowadzę w formie rejestru funduszy inwestycyjnych w NN TFI (moje szczegółowe wyniki do końca 2015), gdzie można założyć również dobre IKZE.
Co to jest pakiet emerytalny IKE / IKZE?
IKE i IKZE są kompletnie dobrowolne. Można nie mieć żadnego z nich, można mieć oba, można mieć tylko IKE lub tylko IKZE. To zależy od nas – przede wszystkim od tego, które ulgi i zachęty podatkowe są dla nas ważniejsze (podatek Belki na wyjściu czy podatek PIT na wejściu) oraz ile chcemy oszczędzać. Warto pamiętać, że zarówno na IKE, jak i na IKZE obowiązują maksymalne limity rocznych składek.
Tutaj limit wpłat na IKE w 2012, tutaj limit wpłat na IKZE w 2013.
Osobiście od 2012r. jestem posiadaczem IKE w formie obligacji skarbowych oraz IKZE w formie rachunku maklerskiego (inwestuję w fundusz ETF na WIG20). Nie jest to formalnie żaden pakiet – IKE obligacje oferuje skarb państwa, a mój rachunek inwestycyjny IKZE prowadzę w domu maklerskim BDM. Jeśli można tu mówić o jakimś pakiecie, to jest to moja własna kompozycja dwóch rozwiązań, które uznałem za odpowiednie do swoich oczekiwań i potrzeb.
Przypominam, że trzeci filar to nie jest pakt z diabłem raz na zawsze. Dostawcę IKE oraz IKZE możemy zmienić – należy tylko pamiętać, że do 12 miesiąca od podpisania umowy firmy pobierają opłaty. Po tym okresie taka operacja (tzw. wypłata transferowa) jest kompletnie bezpłatna i możemy ją wykonywać wielokrotnie w trakcie naszego życia.
Pakiet emerytalny w Union Investment
Pakiet IKE + IKZE oferuje towarzystwo funduszy inwestycyjnych Union Investment. Chodzi oczywiście o gromadzenie środków w formie funduszy inwestycyjnych (tutaj wszystkie możliwe formy IKE / IKZE). Do wyboru mamy trzy różne portfele inwestycyjne – umiarkowany (mniejsze ryzyko), dynamiczny (większe ryzyko) oraz indywidualny (samodzielny dobór).
Za otwarcie każdego z kont (dla funduszy inwestycyjnych będą to tzw. rejestry) zapłacimy 400zł – razem 800zł. Możliwe jest zwolnienie z opłat w okresach promocyjnych. Możemy również założyć IKE oraz IKZE w Union Investment osobno.
No właśnie – czyli tak naprawdę ten pakiet emerytalny jest niczym innym tylko nazwą. Równie dobrze można powiedzieć, że pakiet IKE + IKZE oferują domy maklerskie, np. BDM (tutaj IKE, tutaj IKZE) czy BOŚ, powszechne towarzystwa emerytalne (np. dobrowolny fundusz emerytalny MetLifeAmplico), inne towarzystwa funduszy (np. Legg Mason) oraz banki (np. Deutsche Bank) – tu również założymy i jedno, i drugie konto emerytalne w trzecim filarze.
Pakiet emerytalny w TFI PKO
Trochę inaczej sprawa wygląda w towarzystwie funduszy inwestycyjnych PKO. Mamy tu do czynienia z czymś więcej niż tylko zbitką dwóch produktów pod nową nazwą. Propozycja PKO naprawdę wyróżnia się na tle konkurencji. Na korzyść czy na niekorzyść?
TFI PKO całkowicie zrezygnowało z oferowania klientom IKE oraz IKZE w indywidualnych portfelach funduszu (do samodzielnego wyboru) i zaproponowało kompleksowe rozwiązanie wraz z zarządzeniem, a nawet całym systemem inwestycyjnym. Naszym zadaniem jest w praktyce tylko odkładać pieniądze. Na czym polega ten system?
1. trzy w jednym
W tym przypadku otrzymujemy jedno konto do wpłat, a PKO zajmie się rozdzieleniem naszych składek na IKE, IKZE oraz jeszcze jeden rejestr niezwiązany z trzecim filarem. Działa to kaskadowo – najpierw pieniądze trafiają do IKZE (jako najkorzystniejszego podatkowo), po wyczerpaniu limitu na dany rok do IKE, a jeśli nadal wpłacamy – na nasz rachunek poza trzecim filarem. Ale tak naprawdę wszystkie te konta będą pracować w jednym funduszu. Oto schemat ze strony towarzystwa:
2. fundusze zarządzane oparte o cykl życia
TFI PKO proponuje w pakiecie emerytalnym IKE i IKZE wyłącznie fundusze zarządzane – to oznacza, że my nie mamy wpływu na decyzje inwestycyjne. Są one oparte o tzw. cykl życia, czyli wraz z wiekiem uczestnika przenoszą coraz więcej środków do funduszy bezpiecznych, żeby chronić kapitał. To ciekawa strategia, która ma swoje zalety i wady – pisałem o nich w szczegółach przy ING Perspektywa. Ale bądźmy szczerzy – jeśli inwestujemy za pomocą funduszy, nie ma strategii idealnych. Tutaj krytyczny artykuł na temat strategi inwestycyjnych opartych o cykl życia, który każdy zainteresowany tym produktem powinien przeczytać.
W praktyce wygląda to tak, że towarzystwo wydzieliło (na razie) pięć odrębnych subfunduszy i w zależności od naszej daty urodzenia, zostaniemy do jednego z nich przypisani. W miarę upływu czasu, skład portfela każdego subfunduszu będzie się zmieniał na coraz bardziej bezpieczny.
3. opłaty
Zgodnie z materiałami informacyjnymi, otwarcie pakietu emerytalnego w PKO jest bezpłatne, a towarzystwo zwalnia uczestników z opłat manipulacyjnych przy nabyciu jednostek. Wynagrodzenie towarzystwa pochodzi z opłat za zarządzanie aktywami.
Tutaj wszystko o kosztach i opłatach w funduszach inwestycyjnych.
Jak w każdym IKE i IKZE, wpłaty mogą być nieregularne i nie ponosimy kosztów tej nieregularności. Pieniądze możemy w każdej chwili wypłacić (po 12 miesiącach całkowicie bez kosztów) lub przenieść do innego dostawcy.
Moja opinia o pakiecie emerytalnym w PKO – czy warto tak oszczędzać?
Od razu mówię, że osobiście nie jestem zwolennikiem tego typu rozwiązań, bo chcę mieć większą wolność w swoich inwestycjach w trzecim filarze i poza nim, ale uważam pakiet emerytalny PKO za bardzo ciekawą propozycję dla osób niezainteresowanych samodzielnym zarządzaniem. Jest to przemyślany system oparty o jasną, choć nie gwarantującą osiągnięcia celów inwestycyjnych, strategię (cykl życia - artykuł po angielsku).
Warto także pamiętać, że inwestowanie w fundusze wiąże się z ryzykiem i tymczasowymi wahaniami wyceny naszej inwestycji. Szczególnie osoby młode, których środki znajdą się w funduszach akcyjnych, muszą liczyć się z tym, że będą okresy, kiedy na koncie będzie mniej niż wpłacili.
To więcej niż pewne przy tego typu inwestycji i nie należy jej oceniać po cząstkowych wynikach (np. po 3 latach trwania). Jest ona oparta na założeniu, że w długim terminie inwestowanie w akcje zapewnia najwyższą możliwą stopę zwrotu (wyższą niż lokaty czy obligacje). Powtarzam: w długim terminie.
To nie ma nic wspólnego z gwarantowanymi i przewidywalnymi lokatami bankowymi czy obligacjami skarbowymi. Bez zrozumienia i pogodzenia się z tym faktem jesteśmy narażeni na silne emocje oraz frustracje w trakcie gromadzenia środków – jeśli nie jesteśmy w stanie tego zaakceptować, lepiej nie wybierać tej formy trzeciego filaru.
Dlatego uważam, że ocenić pakiet emerytalny PKO (ale też Union Investment, MetLife Amplico czy BDM) można jedynie w odniesieniu do własnych oczekiwań, własnej wiedzy oraz własnych potrzeb. Gdybym miał jednak krótko opisać idealnego klienta towarzystwa PKO dla tego pakietu byłaby to osoba:
- niezainteresowana lub niepotrafiąca samodzielnie inwestować w długim terminie,
- gotowa na poniesienie ryzyka inwestycyjnego w trakcie trwania inwestycji,
- rozumiejąca, na czym polegają fundusze inwestycyjne i czego można się po nich spodziewać,
- poszukująca kompleksowego rozwiązania w obszarze oszczędzania na dodatkową emeryturę, w które nie będzie musiała się specjalnie angażować.
Ale na samym początku warto zastanowić się, czy w ogóle chcemy oszczędzać w trzecim filarze, czy godzimy się na jego zasady oraz czy zależy nam na obu kontach jednocześnie w jednym miejscu.
Jestem wielkim zwolennikiem dogłębnego przemyślenia tych pytań, przyjrzenia się możliwościom w trzecim filarze oraz podjęcia decyzji z pełnym przekonaniem, nawet jeśli będzie to oznaczać odroczenie jej o kilka tygodni czy miesięcy. Zawsze możemy w tym czasie oszczędzać na zwykłym koncie oszczędnościowym i dalej badać sprawę.
Pod koniec 2015 roku stworzyłem przegląd dostępnych na rynku umów o IKZE i IKE oraz kompleksowy ranking IKZE i IKE.
Osobiście prowadzę IKZE od 2012 roku na rachunku inwestycyjnym DM BDM. Pod koniec 2015 podsumowałem wyniki tej inwestycji. IKE prowadzę w formie rejestru funduszy inwestycyjnych w NN TFI (moje szczegółowe wyniki do końca 2015), gdzie można założyć również dobre IKZE.
Tutaj inne artykuły na temat IKE, IKZE oraz trzeciego filaru.
Warto przejrzeć również inne narzędzia finansowe wspierające oszczędzanie oraz inwestowanie.
Zapraszam do zapisywania się na bezpłatny, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – co niedzielę podsumowanie tygodnia, zapowiedzi oraz coś ekstra.
W kwestii pakietu PKO to bardzo nie podoba mi się stała zasada przenoszenia środków do wybranych subfunduszy w zależności od wieku. Dużo bardziej wolałbym mieć w tym zakresie dowolność. Tzn. jeśli na rynku akcji od kilkunastu tygodni panuje bessa, to wolę okres dalszych spadków przeczekać w jakimś bezpiecznym funduszu - inwestującym w lokaty, pieniądze itp. W akcje ponownie mogę wskoczyć gdy rynek zacznie się odbijać od dołka korzystając z tzw. "rajdu głodomorów" chętnych na intensyfikację wszelkich pozytywnych znaków zakończenia kryzysu. W najbardziej pesymistycznym wariancie może się okazać że bardzo dużo stracę chwilę po spadkach na giełdach porównywalnych do tych z 2008-9 roku i następnie nie będę w stanie ich odrobić, ponieważ część środków odgórnie zostanie przekierowana na fundusze teoretycznie bezpieczniejsze (aspirujące do zysków na niższych poziomach). Wolałbym więc mieć możliwość decyzji kiedy i jakimi środkami robić przesunięcia pomiędzy subfunduszami.
OdpowiedzUsuńDużą zaletą oferty PKO jest natomiast zwolnienie od opłat za nabycie. Unionowe 400 złotych jest kwotą horrendalną biorąc pod uwagę maksymalną możliwą do wpłacenia wartość w jednym roku. Zazwyczaj przy funduszach pobierana jest prowizja 5% co dawałoby równowartość wpłaty na poziomie 8000 złotych.
Oczywiście w funduszach da się uciec od wszelkich opłat i prowizji (pomijając opłatę za zarządzanie) ale trzeba się naszukać. Ja tak oszczędzam środki na wykończenie kupionego mieszkania a przy okazji zauważyłem możliwość założenia konta IKE/IKZE w jednym z Towarzystw funduszy. Twoje wpisy Michale wreszcie mi nieco wyjaśniły na czym polegają te programy za co dziękuję.
Hej, dzięki za komentarz, kompletnie go przespałem. Pozdrawiam i proszę wracać!
UsuńDla zwykłego człowieka forma którą proponuje PKO BP jest całkiem trafiona. Przerzucanie środków na kolejne konta też ma swoją zaletę. Oczywiście można otworzyć sobie oddzielne konta w osobnych instytucjach dla IKZE, IKE ale po co skoro ma się to w jednym worku. Ważne aby dokonać sensownych wpłat - nie po 100 zł lecz tak aby nie tylko starczyło na IKE ale również na konto WPI.
OdpowiedzUsuńOczywiście należy dywersyfikować odkładane środki czy to odkładając w walutach, obligacjach, akcjach itd. Jeżeli ktoś już ma te formy to wg mnie konto zabezpieczenia emerytalnego jest idealnym rozwiązaniem. (Nie jestem pracownikiem PKO BP)
Pamiętajcie o dywersyfikacji ryzyka - jeżeli zdecyduję się na oba rozwiązania tj. IKE i IKZE to w różnych instytucjach. Mając jednostki w tym samym funduszu, jesteśmy skazani na taką sama strategie inwestowania w danym funduszu, a biorąc pod uwagę wieloletni okres, nietrudno sobie wyobrazić możliwość dużej wpadki np. na akcjach danej branży czy spółki i wtedy mając wszystko u jednego zarządzającego możemy popłynąć z wszystkim. Więc taki rozdział IKE i IKZE na różne instytucje, przy jednoczesnej mozliwości przenoszenia ich do innych, wydaje mi się rozsądny. Czy taki pakiet PKO pozwala np. przenieść tylko IKZE do innego towarzystwa?
OdpowiedzUsuńDzięki za trafny komentarz. Też uważam rozłączenie IKE i IKZE za rozsądne i prowadzę w różnych instytucjach. Pozdrawiam, proszę wracać!
OdpowiedzUsuń